Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, iz svih zakonskih razloga.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/2011….18/2020, u daljem tekstu: ZPP), Vrhovni kasacioni sud je ocenio da je revizija tuženog osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, Osnovnom sudu u Šapcu u predmetu I 2491/15 tuženi kao izvršni poverilac je 11.12.2015. godine podneo predlog za izvršenje protiv izvršnog dužnika ... „VV“ d.o.o. ..., na osnovu pravnosnažne i izvršne presude Osnovnog suda u Šapcu P1 48/15 od 17.07.2015. godine (pravnosnažne 22.10.2015. godine) radi naplate potraživanja u ukupnom iznosu od 2.296.865,82 dinara. Predloženo izvršenje plenidbom novčanih sredstava izvršnog dužnika je određeno rešenjem o izvršenju istog suda I 2491/15 od 15.12.2015. godine i troškovi izvršnog postupka određeni u iznosu od 80.084,00 dinara. Tuženi, kao izvršni poverilac je 19.02.2016. godine, uz dobijanje izjave o imovini, predložio promenu sredstva izvršenja kao i da se predmet ustupi na postupanje javnom izvršitelju Zoranu Đukiću iz ..., nakon čega je rešenjem Osnovnog suda u Šapcu I 2491/15 od 25.03.2016. godine obustavljen postupak sprovođenja izvršenja pred sudom.

Zaključkom javnog izvršitelja Zorana Đukića iz ... I 79/16 od 13.05.2016. godine određeno je sprovođenje izvršenja određenog rešenjem Osnovnog suda u Šapcu od 15.12.2015. godine, tako što će se u nadležnoj Službi za katastar nepokretnosti u Šapcu izvršiti zabeležba rešenja o izvršenju, a potom i utvrđenja vrednosti nepokretnosti, njena prodaja i namirenje izvršnog poverioca od iznosa dobijenog prodajom nepokretnosti izvršnog dužnika i to k.p. br. ... površine 0.16.23 ha, upisane u LN ... KO ..., u vlasništvu izvršnog dužnika sa udelom od 1/1. Nakon toga je zaključkom istog javnog izvršitelja od 17.04.2016. godine određeno da se izvršenje sprovodi popisom, procenom i plenidbom dužnikovih pokretnih stvari koje se zateknu u njegovoj državini u sedištu preduzeća ili na drugoj lokaciji.

Dana 12.08.2016. godine zakazana je prva javna prodaja putem usmenog i javnog nadmetanja za 02.09.2016. godine, da bi tog dana u zapisniku bilo konstatovano da nema zainteresovanih lica za prodaju i da prva javna prodaja nije uspela, pa je druga zakazana za 30.09.2016. godine. Javni izvršitelj je doneo zaključak o drugoj javnoj prodaji popisanih stvari 05.09.2016. godine, a između ostalih kao predmet te prodaje pod tačkom 1.3. naznačena oprema u hladnjači (komore, centralni rashladni sistem, kompresori i ventili, manometri isparivačke jedinice), a pod tačkom 1.4. objekat br. 2, tovilište. U zapisniku sa javne prodaje je konstatovano da je punomoćnik trećeg lica AA, ovde tužioca, predložio da se sa licitacije skine oprema u hladnjači iz tačke 1.3. i tačke 1.4. tovilište, a punomoćnik izvršnog poverioca je predložio da se sa prodaje skine i tačka 1.5., odnosno k.p. ... u KO ..., jer se radi o parceli na kojoj se nalaze objekti tovilište i hladnjača. Na drugoj javnoj prodaji prodate su šivaće mašine, ali za opremu u hladnjači i tovilište nije bilo zainteresovanih lica, tako da druga javna prodaja nije uspela, odustalo se od prodaje kat.parcele ... u KO ..., a naknadno će se odlučiti zaključkom da li obnoviti drugu javnu prodaju ili ponuditi izvršnom poveriocu da preuzme pokretne i nepokretne stvari koje su bile predmet prodaje.

Prema utvrđenim činjenicama, dana 06.04.2015. godine od strane Javnog beležnika Nenada Vujića iz ... pod brojem OPU 574-2015 overen je ugovor o kupoprodaji zaključen između ... „VV“ d.o.o. ... kao prodavca i AA iz ... kao kupca. Predmet tog ugovora je k.p. br. ... KO ..., njiva 2. klase površine 0,61 m2, njiva 2. klase površine 15,62 m2. Aneksom ugovora solemnizovanog od strane Javnog beležnika Nenada Vujića OPU 660-2015 od 20.04.2015. godine ispravljena je ukupna površina predmetne parcele. Rešenjem Odeljenja za urbanizam Gradske uprave Grada Šapca od 25.06.2015. godine investitoru AA iz ... izdata je građevinska dozvola za izgrađeni objekat - hladnjaču sa nadstrešnicom, spratnosti P, neto površine 391,87 m2, bruto površine 420 m2, na kat.parc. ... KO ..., ekonomski objekat - smeštaj poljoprivrednih mašina, spratnosti P, dimenzije neto površine 492,12 m2, bruto površine 511 m2, na kat.parc. ... i ... KO ..., ekonomskog objekta - smeštaj stočne hrane, spratnosti P, neto površine 603,24 m2, bruto površine 625, 60 m2, komoru – hladnjaču spratnosti P, neto površine 34 m2, bruto površine 40 m2, na kat.parc. br. ... KO ..., a prema projektu izvedenom od strane „GG“ iz ..., odgovorni projekat projektanta dipl.inženjera građevinarstva DD, a izdata je i upotrebna dozvola za navedeni objekat investitoru. Rešenjem RGZ SKN Šabac od 05.10.2016. godine dozvoljeno je u KO ... snimanje objekta iz LN br. ... i ..., navedenog vlasnika ... „VV“ d.o.o. ..., tako da novo stanje glasi: vlasnik AA sa udelom u posedu 1/1, na kat.parc. ... u KO ... i objekta i zgrade - deo br. ..., površine u gabaritu 606 m2, izgrađene na k.p. br. ... i upis prava svojine na zgradi br. ..., površine 40 m2, izgrađene na k.p. br. ..., uz zabeležbu objekta br. ... i br. ... koji se nalaze delimično na obe parcele, a odbijen je zahtev AA za upis prava svojine na k.p. br. ... KO ... .

Katastarska parcela br. ... KO ... vodi se kao zemljište pod zgradom- objektom br. ..., površine 0.06.06 ha, zemljište pod delom zgrade površine 0.00.20 ha, zemljište pod zgradom - objektom br. 3, površine 0.00.40 ha i njiva 2.klase, površine 0.68.15 ha, objekat br. ... i br. ... vode se na ime AA 1/1. U pogledu objekta br. ... izvršena je zabeležba. On se jednim delom nalazi na k.p. br. ... u površini 620 m2, a drugim delom na k.p. br. ... mljište pod zgradom-objektom br. ..., površine 0.04.20 ha, zemljište pod zgradom-objektom br. ... i površine 0.04.97 ha, zemljište pod delom zgrade 0.00.14 ha, njiva 2.klase površine 0.00.41 ha i voćnjak 2.klase površine 0.06.51 ha, a kao titular prava privatne svojine na zemljištu sa udelom od 1/1 navedeno je ... „VV“ d.o.o. ..., dok je kao vlasnik oba objekta kako objekta br. ..., hladnjače sa nadstrešnicom, tako i objekta br. ..., dela ekonomskog objekta za smeštaj poljoprivrednih mašina, upisan AA iz ..., sa istom zabeležbom kao u prethodnom listu nepokretnosti.

Kod činjenice da je građevinska i upotrebna dozvola za objekat br. ..., tovilište označeno pod tačkom 1.4. zaključka o drugoj javnoj prodaji javnog izvršitelja Zorana Đukića izdata 25.06.2015. godine, dakle pre donošenja i pravnosnažnosti presude koja je izvršna isprava u izvršnom postupku, a da je uknjižba izvršena 05.10.2016. godine, nakon pokretanja izvršnog postupka, prvostepeni sud je izveo zaključak da je izvršenje na ovom objektu nedopušteno, zbog čega je u ovom delu usvojio postavljeni tužbeni zahtev za utvrđenje nedopuštenosti izvršenja.

Tužbeni zahtev za utvrđenje da su pokretne stvari - oprema u hladnjači (komore, centralni rashladni sistem, kompresori i ventili, monometri isparivačke jedinice) označene pod tačkom 1.3. zaključka o drugoj javnoj prodaji javnog izvršitelja Zorana Đukića iz ... od 05.09.2016. godine u predmetu I 79/16 svojina tužioca i da na njima nije dopušteno izvršenje, prvostepeni sud je odbio kao neosnovan, jer tužilac, prema pravilima o teretu dokazivanja, nije dokazao tvrdnju da je navedene pokretne stvari kupio od Preduzeća „ĐĐ“ (iz izvoda stanja i prometa sredstava ovog preduzeća utvrđeno je da su pokretne stvari koje su predmet izvršenja kupljene i plaćene od strane poljoprivrdnog gazdinstva EE, a ne od strane tužioca) niti da su te stvari pripale njemu u svojinu nakon razvoda braka i podele zajedničke imovine sa bivšom suprugom EE, a po osnovu presude P2 384716 od 27.07.2016. godine (navedene pokretne stvari nisu bile premet raspravljanja u postupku utvrđivanja bračne tekovine). Pored navedenog, po oceni prvostepenog suda tužilac nije dokazao da su pokretne stvari - oprema u hladnjači pripadak nepokretnosti - hladnjače na kojoj je tužilac upisan kao vlasnik i da samim tim, nije dokazao da zbog neodvojivosti pripatka od glavne stvari bez oštećenja, na pokretnim stvarima ne može biti sprovedeno izvršenje.

Odlučujući o žalbi tužioca, drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu u odbijajućem delu i tužbeni zahtev za utvrđenje nedopuštenosti izvršenja na pokretnim stvarima usvojio, jer je, prema činjenicama utvrđenim u prvostepenom postupku zaključio da su sporne pokretne stvari- oprema u hladnjači (komore, centralni rashladni sistem, kompresori i ventili, monometri isparivačke jedinice) iskorišćene za opremanje hladnjače koja je u vlasništvu tužioca, da su na taj način postale sastavni i neodvojivi deo hladnjače, da se ne mogu posmatrati odvojeno od nje, jer su podređene njenom funkcionisanju, te da bi u slučaju njihovog izdvajanja, hladnjača bila svedena samo na ispražnjenu nepokretnost, bez ikakve upotrebne vrednosti i funkcije povodom koje je izgrađena. Stoga je ocenio da se svojinski režim hladnjače proteže i na pokretne stvari neophodne za njeno funkcionisanje, usled čega je tužilac titular prava na pokretnim stvarima koje sprečava izvršenje na njima, u smislu člana 50. Zakona o izvršenju i obezbeđenju („Službeni glasnik RS“, br. 31/11...139/14).

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, osnovano se revizijom tuženog ukazuje da je u postupku pred drugostepenim sudom učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi čl. 383. stav 3. ZPP, kao i da je pogrešno primenjeno materijalno pravo.

Pripadak je nepotpuno inkorporisani (odvojivi) deo stvari koji se može odvojiti bez uništenja ili oštećenja, kao i ono što je fizički samostalno ali funkcionalno povezano sa glavnom stvari i deli njegovu pravnu sudbinu. I jedan i drugi deo mogu biti takvi da je upotreba stvari bez njih nemoguća ili bitno otežana ili da samo olakšavaju upotrebu stvari. Pripadak stvari u pravnim odnosima deli pravnu sudbinu glavne stvari ako pripada istom vlasniku.

Prvostepeni sud je iz utvrđenog činjeničnog stanja izveo zaključak da tužilac nije dokazao da su pokretne stvari - oprema u hladnjači pripadak nepokretnosti- hladnjače, na kojoj je tužilac upisan kao vlasnik i da samim tim nije dokazao da zbog neodvojivosti pripatka od glavne stvari bez oštećenja, na pokretnim stvarima ne može biti sprovedeno izvršenje.

Drugostepeni sud je, bez otvaranja glavne rasprave, ocenio izvedene dokaze i utvrdio drugačije činjenično stanje od onog koje je utvrdio prvostepeni sud, tako što je izveo zaključak da su pokretne stvari – oprema u hladnjači pripadak, odnosno sastavni i neodvojivi deo hladnjače, da se ne mogu posmatrati odvojeno od nje, jer su podređene njenom funkcionisanju, shodno čemu se svojinski režim hladnjače proteže i na pokretne stvari neophodne za njeno funkcionisanje i na tim razlozima zasnovao svoju odluku. Na taj način je u postupku pred drugostepenim sudom učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi čl. 383. stav 3. ZPP, zbog čega je drugostepena presuda morala biti ukinuta.

Drugostepeni sud nije s pažnjom cenio bitne činjenice o kojima podataka u spisu ima i sadržinu prvostepene presude. Prvostepeni sud u obrazloženju presude konstatuje da je u izvršnom postupku izveden dokaz veštačenjem preko sudskih veštaka Jovana Vilčeka, mašinskog inženjera, na okolnost pregleda i procene tržišne vrednosti opreme u hladnjači i sudskog veštaka Borisava Dizdarevića inženjera građevine, na okolnost procene tržišne vrednosti placa i objekta na placu-hladnjače, da iz nalaza i mišljenja veštaka proizlazi da centralna rashladna jedinica- agregat sa isparivačem u pretkomori i tri komore čine jedinstveni sistem, tako da se one ne mogu proceniti i prodavati pojedinačno, jer nemaju pojedinačnu funkciju, ali da se veštaci nisu izjašnjavali o tome da li je oprema u hladnjači pripadak same hladnjače i kao takva neodvojiva od glavne stvari te da u pravnom prometu deli njenu sudbinu.

Za pravilnu odluku o postavljenom tužbenom zahtevu, kojim se traži utvrđenje nedopustivosti izvršenja na pokretnim stvarima, bilo je potrebno izvesti dokaz čitanjem nalaza veštaka i po potrebi saslušanjem veštaka koji je dao procenu vrednosti opreme na tržištu bez troškova demontaže, prevoza i montaže, kako bi se na nesumljiv način utvrdilo da li oprema hladnjače, koja je predmet izvršnog postupka, predstavlja pripadak hladnjače ili se od objekta-hladnjače može odvijiti i koristiti bez uništenja ili oštećenja, a što je u postupku propušteno da se raspravi.

Imajući u vidu da je pobijana presuda zahvaćena bitnom povredom postupka i da po spornom pitanju odvojivosti opreme od objekta naslovljenog kao „hladnjača”, zaključak drugostepenog suda nije zasnovan na činjenicama, a radi se o pitanju bitnom za primenu materijalnog prava, to je i zbog pogrešne primene materijalnog prava, Vrhovni kasacioni sud primenom člana 416. stav 2. ZPP ukinuo drugostepenu presudu i predmet vratio tom sudu na ponovno odlučivanje o žalbi tužioca.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će uzimanjem u obzir svih okolnosti od značaja za donošenje odluke o tužbenom zahtevu, na koje je ukazano ovim rešenjem, pravilnom primenom materijalnog prava o žalbi tužioca doneti pravilnu i zakonitu odluku.

Predsednik veća – sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić