U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Predraga Trifunovića, predsednika veća, Zvezdane Lutovac i Jelene Borovac, članova veća, u parnici tužilaca 1. reda M.L., 2. reda K.V., 3. reda J.V., 4. reda M.R., 5. reda J.N., 6. reda D.G., 7. reda Z.B., 8. reda R.P., 9. reda M.D., 10. reda Z.B., 11. reda T.S., 12. R.P., 13. S.Đ., 14. N.J., 15. M.M., 16. D.Đ., 17. S.I., 18. Z.I., 19. S.Đ., 20. V.V., 21. I.Č., 22. Š.Š., 23. A.B., 24. N.S., 25. V.I., 26. LJ.O., 27. M.J., 28. J.G., 29. J.P., 30. T.B., 31. G.D., 32. M.B., 33. S.G., 34. D.V., 35. Z.S., 36. P.M., 37. N.Đ., 38. D.P., 39. Z.K., 40. V.R. i 41. R.Đ., svih iz Č., čiji je zajednički punomoćnik A.P., advokat iz N.S., protiv tuženog N.-o. i. z. r. i p. N.S., čiji je punomoćnik N.B., advokat iz N.S., radi utvrđenja, vrednost predmeta spora za svakog tužioca po 400.000,00 dinara, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 708/13 od 20.02.2014. godine, u sednici veća od 29.10.2015. godine, doneo je

P R E S U D U

I PRIHVATA SE odlučivanje o reviziji tuženog kao izuzetno dozvoljenoj na osnovu člana 395. ZPP.

II DELIMIČNO SE ODBIJA kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 708/13 od 20.02.2014. godine, u odnosu na tužioce: 6. reda D.G., 8. reda R.P., 9. reda M.D., 12. reda R.P., 13. reda S.Đ., 14. reda N.J., 15. reda M.M., 16. reda D.Đ., 17. reda S.I., 20. reda V.V., 21. reda I.Č., 29. reda J.P., 30. reda T.B. i 34. reda D.V., svih iz Č..

III USVAJA SE revizija tuženog, UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 708/13 od 20.02.2014. godine i ispravljena presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P br.59851/10 od 03.12.2012. godine u odnosu na ostale tužioce kojima je usvojen tužbeni zahtev i odluci o troškovima spora i predmet u tom delu vraća istom sudu na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 708/13 od 20.02.2014. godine, odbijene su žalbe tužilaca i tuženog i potvrđena je ispravljena presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P 59851/10 od 03.12.2012. godine u pobijanom usvajajućem delu i delu kojim je odlučeno o troškovima postupka, a odbijeni su zahtevi parničnih stranaka za naknadu troškova drugostepenog postupka. Tom presudom, stavom prvim izreke, usvojeni su tužbeni zahtevi tužilaca od 1. do Republika Srbija 34. reda i to tako što je utvrđeno da je: tužilac 1. reda zakupac stana na neodređeno vreme na dvosobnom stanu broj 45, pravni prethodnik tužilaca 2. i 3. reda, M.V. bila nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 31, pravni prethodnik tužilaca 2. i 3. reda stekla pravo na otkup tog stana, da su oni nasledili to pravo otkupa istog stana, pravni prethodnik tužilaca 4. i 5. reda M.G., bila zakupac stana na neodređeno vreme na dvosobnom stanu broj 49, da je ovaj pravni prethodnik tužilaca 4. i 5. reda stekla pravo na otkup tog stana, da su tužioci 4. i 5. reda nasledili pravo na otkup istog stana, tužilja 6. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 37, tužilja 7. reda zakupac stana na neodređeno vreme na dvosobnom stanu broj 46, tužilja 8. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 38, tužilac 9. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 29, tužilac 10. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 48, tužilac 11. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 37, tužilac 12. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 23, tužilac 13. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 33, tužilac 14. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 43, tužilac 15. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 41, tužilac 16. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 5, tužilac 17. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 10, tužilac 18. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 15, tužilac 19. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 8, tužilac 20. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 12, tužilac 21. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 6, da su tužioci 22, 23, 24, 25, 27. i 31. reda nosioci stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 76, tužilja 26. reda zakupac stana na neodređeno vreme na dvosobnom stanu broj 17, tužilac 28. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 25, tužilja 29. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 42, tužilac 30. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 11, tužilac 32. reda zakupac stana na neodređeno vreme na dvosobnom stanu broj 47, tužilac 33. reda zaupac stana na neodređeno vreme na dvosobnom stanu broj 26 i da je tužilac 34. reda nosilac stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 34, svi na Č., ranije O.p., upisani u LN broj … KO Č.. Ispravljenim stavom drugim izreke tuženi je obavezan da tužiocima od 1. do 34. reda naknadi troškove ovog parničnog postupka u iznosu od ukupno 2.224.740,00 dinara. Konstatuje se da je tužba tužilaca od 35. do 41. reda, u ovoj pravnoj stvari povučena.

Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava. Predložio je da se o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj na osnovu člana 395. ZPP, zbog ujednačavanja sudske prakse i razmatranje pravnih pitanja od opšteg interesa.

Rešenjem R3 169/14 od 16.06.2014. godine, Apelacioni sud u Novom Sadu je predložio Vrhovnom kasacionom sudu odlučivanje o reviziji tuženog kao izuzetno dozvoljenoj radi ujednačavanja sudske prakse i potrebe da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa, pozivajući se na dve konkretne odluke Vrhovnog suda Srbije, donete u istoj činjenično-pravnoj situaciji.

Ocenjujući uslove za odlučivanje o reviziji tuženog kao izuzetno dozvoljenoj na osnovu člana 395. ZPP („Sl. glasnik RS“, broj 125/04, 111/09) koji se u ovom postupku primenjuje na osnovu člana 506. stav 1. ZPP („Sl. glasnik RS“, broj 72/11) Vrhovni kasacioni sud nalazi da su za to ispunjeni zakonski uslovi, prihvatajući razloge i predlog apelacionog suda, zbog čega je odlučio kao u stavu I izreke.

Ispitujući pravilnost pobijane presude u smislu člana 399. ZPP („Sl. glasnik RS“, broj 125/04, 111/09) Vrhovni kasacioni sud nalazi da je revizija tuženog delimično osnovana u odnosu na neke od tužilaca zbog pogrešno primenjenog materijalnog prava, usled čega je činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno. Donošenjem pobijane presude u odnosu na neke od tužilaca, učinjena je bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 12. ZPP na koju se revizijom osnovano ukazuje, jer je izreka prvostepene presude nerazumljiva, a u obrazloženju nisu navedeni razlozi o nekim bitnim činjenicama. Revizija nije osnovana u odnosu na tužioce: 6, 8, 9, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 20, 21, 29, 30 i 34. reda.

Donošenjem presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, sporni stanovi se nalaze u objektima izgrađenim od tvrdog materijala, na više katastarskih parcela upisanih kao kuće i dvorišta, u društvenoj svojini, u listu nepokretnosti broj … KO Č., čiji je nosilac prava korišćenja tuženi-pravni sledbenik I. z. p. i. iz N.S.. Ove stanove koji su nekada nosili adresu O.p., a sada Č.j, pravni prethodnik tuženog je svojevremeno dao na korišćenje svojim radnicima, a kasnije i tuženi, uglavnom zaključujući ugovore o korišćenju stana i to bez navođenja članova porodičnog domaćinstva sa kojim će taj stan koristiti, a nekima rešenjem o dodeli stana na korišćenje. Svi sporni stanovi se koriste za stambene potrebe, a tuženi nikada nije tražio iseljenje ovde tužilaca, niti njihovih pravnih prethodnika iz ovih stanova, ni nakon što im je prestao radni odnos kod njega. Savet tuženog je na sednici održanoj 12.04.1991. godine, doneo odluku da se odobri prodaja stanova u društvenoj svojini na kojima tuženi ima pravo korišćenja na naznačenim lokacijama, onim korisnicima stanova koji imaju zaključene ugovore o korišćenju stanova, kao i da ostali korisnici stanova koji su radnici tuženog ili penzioneri mogu da nastave da ih besplatno koriste, s tim da sami finansiraju njihovo tekuće i investiciono održavanje; a da korisnici stanova koji nisu njihovi radnici mogu da nastave sa korišćenjem stanova, uz obavezu zaključenja ugovora o zakupu stana sa njim i plaćanje dvostruke zakupnine. Na istoj sednici donet je i zaključak da se ne odobrava otkup stanova koji se nalaze u stambenoj koloniji izgrađenoj na Č., ranije O.p. jer se nalaze na lokalitetu koji je prema detaljnom urbanističkom planu predviđen za rušenje, s obzirom da su to stari nekomforni objekti izgrađeni posle Drugog svetskog rata. U toku ovog parničnog postupka donet je plan generalne regulacije naselja Č. („Sl. list Grada Novog Sada“, broj 5 od 09.02.2005. godine) kojim je planirano uređenje ovog naselja. Tužioci su pokrenuli vanparnične postupke radi donošenja rešenja koje zamenjuje ugovor o otkupu stana, u kojima je tuženi osporio njihov status nosilaca stanarskih prava, zbog čega su zatim pokrenuli ovaj parnični postupak. Neki od tužilaca sporne stanove koriste po osnovu ugovora o korišćenju stana zaključenih sa tuženim odnosno njegovim pravnim prethodnikom ili na osnovu rešenja o dodeli stana na korišćenje. Drugi sporne stanove koriste faktički, bez zaključenog ugovora ili rešenja, a neki ih koriste po osnovu rešenja kojim su im dati na privremeno korišćenje. Pojedini nosioci stanarskog prava na spornim stanovima su preminuli, a kao podnosioci zahteva za otkup, odnosno tužioci u ovom sporu, pojavljuju se njihovi zakonski naslednici – deca i supruge. Takođe je utvrđeno da je suprug tužilje 6. reda D.G., B.G., dobio od pravnog prethodnika tuženog na korišćenje stan br.37, za koji je zaključio ugovor o korišćenju stana od 16.10.1967. godine, a kada je B. prešao u drugo preduzeće, pravni prethodnik tuženog je sa tužiljom koja je kod njega radila kao kuvarica, zaključio ugovor o korišćenju istog stana 20.02.1968. godine. Suprug tužilje 8. reda R.P., dobio je rešenjem pravnog prethodnika tuženog iz 1959. godine na korišćenje dvosobni stan broj 38, u kome je živeo sa suprugom i dvoje dece. Preminuo je 07.10.1970. godine a tužilja je nastavila sa korišćenjem tog stana. Tužilac 9. reda M.D., nosilac je stanarskog prava na dvosobnom stanu broj 29, na osnovu ugovora o korišćenju stana koji je zaključio sa pravnim prethodnikom tuženog 11.09.1967. godine. Tužilja 12. reda R.P., rešenjem pravnog prethodnika tuženog od 14.11.1980. godine dobila je na korišćenje dvosobni stan broj 23, od kada ga neprekidno koristi. Tužilja 13. reda S.Đ., dobila je po rešenju tuženog od 16.02.1990. godine kao nosilac stanarskog prava, na korišćenje stan broj 33. Tužilja 14. reda N.J., dobila je kao njegov radnik, rešenjem pravnog prethodnika tuženog od 28.09.1982. godine, na korišćenje dvosobni stan broj 43. Tužilac 15. reda M.M. je kao njegov radnik, dobio od pravnog prethodnika tuženog rešenjem od 25.12.1979. godine na korišćenje dvosobni stan broj 41. Tužilac 16. reda D.Đ., stanuje u stanu broj 5 i nakon smrti svoje supruge J.Đ. (preminula je 09.05.2002. godine) koja je kao njegov radnik, dobila od pravnog prethodnika tuženog na korišćenje taj stan rešenjem tuženog od 06.08.1985. godine i to da ga koristi sa suprugom i ćerkom kao članovima svog porodičnog domaćinstva. Tužilac 20. reda V.V., dobio je na korišćenje stan broj 12, kao njegov radnik, rešenjem pravnog prethodnika tuženog o dodeli stana od 31.10.1985. godine. Tužilac 21. reda I.Č. sin je i zakonski naslednik svog pok. oca J.Č.(koji je preminuo 27.03.2008. godine) i koji je kao njegov radnik, rešenjem pravnog prethodnika tuženog od 28.09.1982. godine, dobio na korišćenje dvosobni stan broj 6, ali i za sina I. kao člana svog porodičnog domaćinstva. Tužilja 29. reda J.P., koristi dvosobni stan broj 42, koji joj je kao nosiocu stanarskog prava dodeljen na korišćenje rešenjem pravnog prethodnika tuženog od 21.12.1979. godine. Tužilac 30. reda T.B., dobio je na korišćenje dvosobni stan broj 11, rešenjem pravnog prethodnika tuženog od 31.12.1980. godine, kao nosilac stanarskog prava. Tužilac 34. reda D.V., kao njegov radnik, dobio je rešenjem pravnog prethodnika tuženog o dodeli stana od 10.12.1980. godine, na korišćenje dvosobni stan broj 34, da ga koristi kao nosilac stanarskog prava zajedno sa suprugom. Utvrđeno je da svi ovi tužioci i dalje žive u navedenim stanovima u koje su se uselili oni ili njihovi pravni prethodnici koji su ih (u periodu od 1967. do 1990. godine) dobili na korišćenje rešenjem tuženog, odnosno njegovog pravnog prethodnika ili su sa njima zaključili ugovore o korišćenju stanova.

Polazeći od činjeničnog stanja utvrđenog u odnosu na navedene tužioce, nižestepeni sudovi su pravilno zaključili da su oni useljenjem u stanove za koje su zaključili ugovore o korišćenju stana ili su im isti dodeljeni na korišćenje rešenjem davaoca stana, stekli stanarsko pravo, odnosno pravo zakupaca stanova na neodređeno vreme na tim konkretno označenim stanovima, na osnovu članova 9, 15. i 17. Zakona o stambenim odnosima SAPV („Sl. list SAPV“, br.19/74) članova 9. st.1. i 2. i 15. stav 2. Zakona o stambenim odnosima SAPV („Sl. list SAPV“, broj 12/82) i članova 9, 16. stav 1. i 30. Zakona o stanovanju RS („Sl. glasnik RS“, broj 50/92, sa izmenama i dopunama) koji su bili na snazi u vreme kada su oni, odnosno njihovi sada pokojni bračni drugovi (kod tužilaca 8. i 16. reda) zaključili ugovore o korišćenju tih stanova, odnosno kada su ih dobili na korišćenje. Po nalaženju ovoga suda to stanarsko pravo im pripada i na osnovu članova 2, 12, 18. i 20. Zakona o stambenim odnosima („Sl. list SFRJ“, broj 11/66 i 32/68) jer su se zakonito uselili u ove stanove u društvenoj svojini, na osnovu akta davaoca stana na korišćenje i ugovora o korišćenju stana, radi zadovoljenja njihovih ličnih i porodičnih stambenih potreba. S obzirom da tuženi nije dokazao da su nekim njegovim opštim aktom sporni stanovi određeni za korišćenje radi obavljanja službenih dužnosti, to su nižestepeni sudovi pravilno zaključili primenom pravila o teretu dokazivanja da ovi stanovi nemaju status službenih stanova. Ispravno su takođe smatrali da donošenjem plana regulacije naselja Č. ne mogu biti povređena već stečena stambena prava ovde tužilaca.

Nisu osnovani revizijski navodi tuženog da je donošenjem pobijane presude pogrešno primenjeno materijalno pravo zbog zauzetog pravnog stanovišta da sporni stanovi nisu službeni stanovi, samo zato što im nije određen takav status odgovarajućim opštim aktom jer su oni po svom položaju i nameni vezani za vršenje službene dužnosti radnika. Ovo iz razloga što je za zaključak o statusu službenih stanova neophodna kumulacija uslova: da je takav njihov status određen opštim aktom davaoca stana na korišćenje i da se ti stanovi koriste u te svrhe, radi obavljanja službene dužnosti. Pored toga, sporni stanovi se nalaze u stambenoj koloniji, a ne u okviru takvih objekata u kojima bi stanovi koji se nalaze u njima eventualno mogli biti po svom položaju ili nameni vezani za vršenje određene službene dužnosti i zato se smatrali službenim stanovima, koji bi kao takvi bili izuzeti iz otkupa.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 405. stav 1. ZPP, odlučio kao u stavu II izreke.

Međutim, tuženi u reviziji osnovano ističe da je pobijana presuda zasnovana na pogrešnoj primeni materijalnog prava u odnosu na ostale tužioce kojima je priznat status nosilaca stanarskog prava, odnosno zakupaca stana na neodređeno vreme, a kao zakonskim naslednicima lica za koja je zaključeno da su stekli takav stambeni status na osnovu rešenja o dodeli konkretnog stana na korišćenje, odnosno zaključenog ugovora o korišćenju stana.Za sada se osnovano revizijom tuženog dovodi u sumnju pravilnost ovog zaključka jer su u odnosu na te tužioce nižestepeni sudovi propustili da utvrde da li su tužioci po osnovu člana 34. stavovi 1. i 2. Zakona o stanovanju Republike Srbije (kojim je propisano da će u slučaju smrti nosioca stanarskog prava, zakupac stana na neodređeno vreme postati član njegovog porodičnog domaćinstva po utvrđenom redosledu ili lice koje je prestalo da bude član porodičnog domaćinstva, a nastavilo je da koristi stan i nema rešenu stambenu potrebu) stekli uslove da po osnovu kontinuiteta postanu nosioci prava zakupa na neodređeno vreme.

Polazeći od utvrđene činjenice da je pravni prethodnik tužioca 1. reda M.L., njegov otac M.L., dobio od pravnog prethodnika tuženog 1966. godine na korišćenje stan broj 45, da je on preminuo 11.08.1992. godine i da je nakon njegove smrti taj stan nastavila da koristi njegova supruga (tužiočeva majka) A.L., koja je preminula u toku trajanja ove parnice (02.04.2006. godine) nižestepeni sudovi zaključuju da je prvotužilac stekao svojstvo nosioca zakupca stana na neodređeno vreme. Međutim, bitnu činjenicu, da li je on stanovao u spornom stanu pre i nakon smrti svojih roditelja kao nosilaca stanarskog prava, sud nije utvrdio, kako to tuženi osnovano ističe u reviziji. Ta činjenica nije utvrđena ni u odnosu na tužioce 2. i 3. reda J. i K. V. kao zakonske naslednike sada pok. P.V., za kojeg je utvrđeno da mu je pravni prethodnik tuženog rešenjem iz 1959. godine dodelio na korišćenje sporni stan kao nosiocu stanarskog prava, za njega i njeogovu suprugu M., koja je preminula posle njega 23.12.2003. godine. Tužilje 4. i 5. reda M.R. i J.N., zakonske su naslednice svoje majke sada pok. M.G. koja je preminula 10.12.1999. godine, posle smrti svog supruga ( a njihovog oca) M.G., za kojeg je utvrđeno da je sporni stan koristio na osnovu ugovora o korišćenju stana od 11.09.1967. godine, bez članova porodičnog domaćinstva. One su se udale i imaju prebivališta na drugoj adresi, pa ni za njih nije utvrđivana navedena relevantna činjenica: da li su bile članovi porodičnog domaćinstva svoje majke. Ova činjenica nije utvrđivana ni u odnosu na tužilju 7. reda Z.B., ćerku N.B. koji je zaključio ugovor o korišćenju stana sa tuženim 20.02.1968. godine. Utvrđeno je da je tužilac 10. reda Z.B., sin pok. R. sa kojim je tuženi zaključio ugovor o korišćenju stana 20.02.1968. godine a koji je preminuo 05.07.2004. godine, ali nije utvrđeno da li je on bio član porodičnog domaćinstva svog oca i da li je i kada nastavio da ga koristi. Ove činjenice takođe nisu utvrđene ni u odnosu na tužioca 11. reda J.S., sina pok. J.S. koji je bio nosilac stanarskog prava na spornom stanu broj 38, a koji je preminuo 1997. godine. Pri tom je neprihvatljiv zaključak nižestepenih sudova kojim mu priznaju to svojstvo na osnovu potvrde tuženog koja je izdata u druge svrhe. Tužilac 17. reda S.I. je sin pok. D.I., za koju je utvrđeno da je nosilac stanarskog prava na spornom stanu koji je rešenjem tuženog od 06.05.1976. godine dobila na korišćenje sa sinom S., zatim je S. 06.08.1986. godine, kao radnik tuženog dobio na korišćenje drugi stan za suprugu i sinove Z. i M.. Z.se pojavljuje i kao tužilac 18. reda koji takođe pretenduje na status zakupca stana na neodređeno vreme na drugom dvosobnom stanu broj 15; pa je u vezi obojice ostalo je nejasno ko je za života nosilaca stanarskog prava bio član njihovog porodičnog domaćinstva i da li je i ko nastavio da koristi sporne stanove posle njihove smrti.

Tužilac 22. reda je sin sada pok. nosioca stanarskog prava istog imena, a koji je rešenjem pravnog prethodnika tuženog od 18.04.1958. godine dobio na korišćenje stan 76, ali kako tuženi to osnovano ističe u reviziji, kao nužni smeštaj. Nije izvršena identifikacija tačne oznake tog stana, naročito kada se ima u vidu da je i ostalim tužiocima i to: 22. 23, 24, 25, 27. i 31. reda utvrđeno svojstvo zakupca stana na neodređeno vreme, svima na ovom istom stanu oznake broj 76.

Tuženi takođe osnovano ističe u reviziji da u odnosu na tužioce 25, 27. i 31. reda: V.I., M.J. i G.D., ne postoji nikakav pismeni dokaz o njihovom stambenom statusu na konkretnim stanovima, zbog čega se za sada ne može prihvatiti stanovište nižestepenih sudova kojima im utvrđuje takav status, samo na osnovu toga što faktički koriste sporne stanove.

Za sada je neprihvatljivo i stanovište nižestepenih sudova koji tužiocima 32. i 33. reda M.B. i S.G., kao sinovima preminulih nosilaca stanarskog prava na spornim stanovima, utvrđuje status zakupaca stanova na neodređeno vreme iako su im kako to tuženi osnovano ističe u reviziji, ovi stanovi rešenjem pravnog prethodnika tuženog od 10.05.1961. godine (za stan broj 47) i od 06.08.1972. godine (za stan broj 26), dodeljeni na privremeno korišćenje, uz obavezu da ga vrate. U odnosu na tužilju 24. reda N.S. (osim nejasne izreke presude) za sada se ne može oceniti ni pravilnost primenjenog materijalnog prava vezanog za njen stambeni status na spornom stanu, s obzirom da joj je rešenjem tuženog od 29.04.1983. godine, taj stan dat na privremeno korišćenje.

Što se tiče tužilja 26. i 28. reda LJ.O. i J.G., koje su supruge pokojnih LJ.O. i T.G., osnovano se revizijom tuženog ukazuje da se za sada ni u odnosu na njih ne može prihvatiti zauzeto stanovište da su stekle svojstvo zakupca stana na neodređeno vreme na stanovima koje su njihovi supružnici dobili na korišćenje jer iz pismenih dokaza proizlazi da je tužilja LJ. suvlasnik pola kuće u T. i da J. poseduje stan u vlasništvu; što nižestepeni sudovi nisu cenili prilikom donošenja pobijane presude, da bi mogli da zaključe da li su one ovim nepokretnostima rešile svoje stambene potrebe na osnovu člana 34. Zakona o stanovanju RS. Zato će prvostepeni sud u ponovnom postupku, utvrditi koje su konkretno strukture i površine ti stanovi, odnosno stambeni objekti, kako bi ocenio da li su oni odgovarajući za rešavanje njihovih stambenih potreba.

U odnosu na tužioce 22, 23, 24, 25, 27. i 31. reda, osnovani su revizijski navodi tuženog o učinjenoj bitnoj povredi iz tačke 12. člana 361. stav 2. ZPP, jer je izreka prvostepene presude (potvrđena drugostepenom) nejasna u odnosu na ove tužioce, s obzirom da je svima njima utvrđeno svojstvo nosilaca stanarskog prava, svima na istom stanu broj 76. Ustvari, to je posledica toga što nije izvršena identifikacija stanova (koje konkretno stanove ovi tužioci koriste i po kom osnovu). Takođe, izreka je nerazumljiva i u delu kojom se utvrđuje da su njihovi pravni prethodnici stekli pravo na otkup spornih stanova i da su zato tužioci 2. i 3. reda, kao i tužioci 4. i 5. reda nasledili prava na otkup tih stanova.

Zato će prvostepeni sud u ponovnom postupku pouzdano utvrditi da li su ovi tužioci koji pretenduju na status zakupca stana na neodređeno vreme, a kao zakonski naslednici sada pokojnih nosilaca stanarskog prava, u relevantno vreme njihove smrti bili članovi njihovog porodičnog domaćinstva, da li su nastavili da koriste sporne stanove i da li imaju rešeno stambeno pitanje. Nužno je identifikovati sporne stanove tužilaca koji pretenduju na isti stan oznake broj 76. U odnosu na tužioce 25, 27. i 31. reda će pouzdano utvrditi po kom osnovu i na osnovu kojih pismenih dokaza oni koriste sporne stanove, imajući u vidu da se samo faktičkim korišćenjem ne može steći stanarsko pravo. Za tužioce 22, 24, 32. i 33. reda će ceniti karakter rešenja o dodeli stana na privremeno korišćenje, u kontekstu ostalih izvedenih dokaza.

Kako odluka o troškovima postupka, zavisi od ishoda odluke o glavnoj stvari u odnosu na ove tužioce, to je i ona ukinuta na osnovu člana 161. stav 3. ZPP, a ukinuta je i odluka o troškovima u odnosu na ostale tužioce jer su razlozi nejasni i kontradiktorni.

Iz izloženih razloga, odlučeno je kao u stavu III izreke na osnovu člana 407. stav 2. ZPP.

Predsednik veća-sudija

Predrag Trifunović,s.r.