U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Ljubice Milutinović, predsednika veća, Biljane Dragojević i Vesne Subić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Dragoslav Ljubičanović, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Republičkog geodetskog zavoda, čiji je zakonski zastupnik Državno pravobranilaštvo, sa sedištem u Beogradu, radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 701/17 od 03.03.2017. godine, u sednici održanoj 30.01.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 701/17 od 03.03.2017. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 973/14 od 07.09.2016. godine, stavom prvim izreke, utvrđeno je da su ništavi i da ne proizvode pravno dejstvo ugovori o delu zaključeni između tužioca i tužene i to ugovor o delu br. ... od 29.05.2007. godine, adendum br. 1 uz ugovor o delu ... od 30.05.2008. godine, adendum br. 2 uz ugovor o delu broj ... od 29.05.2009. godine, adendum br. 3 uz ugovora o delu broj ... od 30.11.2009. godine, adendum br. 4 uz ugovor o delu ... od 31.05.2010. godine, adendum br. 5 uz ugovor o delu ... od 03.12.2010. godine, adendum br. 6 uz ugovor o delu ... od 30.09.2011. godine, adendum br. 7 uz ugovor o delu ... od 30.09.2011. godine, adendum br. 8 uz ugovor o delu ... od 30.09.2011. godine, ugovor o delu br. ... od 27.01.2012. godine, ... od 31.07.2012. godine, ... od 26.11.2012. godine, ... od 26.12.2012. godine, ... od 31.01.2013. godine i ... od 21.03.2013. godine. Stavom drugim izreke odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi da je zasnovao radni odnos na neodređeno vreme kod tužene počev od 01.06.2007. godine pa nadalje. Stavom trećim izreke odbačena je tužba u delu tužbenog zahteva kojim je tužilac tražio da tuženi donese rešenje o prijemu tužioca u radni odnos na neodređeno vreme, da ga rasporedi na radno mesto koje odgovara njegovim radnim sposobnostima, znanjima i stručnoj spremi, kao i da uspostavi tužiocu sva prava u skladu sa zakonom. Stavom četvrtim izreke određeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 701/17 od 03.03.2017. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena je prvostepena presuda u stavu 2, 3. i 4. izreke. Stavom drugim izreke odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova postupka po žalbi u iznosu od 33.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11 ... 55/14), pa je utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Nema ni bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 396. stav 1. ZPP, s obzirom da je drugostepeni sud ocenio sve žalbene navode od odlučnog značaja. Revizijom se ističe bitna povreda iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP zbog koje se revizija, shodno članu 407. stav 1. ZPP, ne može izjaviti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u periodu od 01.06.2007. do 30.04.2013. godine, sa prekidom od 01.03.2013. do 31.03.2013. godine, bio angažovan kod tuženog po ugovoru o delu i osam adenduma ugovora o delu. U periodu od 01.06.2007. do 01.02.2012. godine radio je na istovrsnim poslovima ..., koji su sistematizovani Pravilnikom o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta kod tuženog od 23.08.2006. godine. U periodu od 01.02.2012. do 30.04.2013. godine, sa prekidom od 01.03.2013. do 31.03.2013. godine, radio je na istovrsnim poslovima izrade ... u Sektoru za katastar nepokretnosti, koji su sistematizovani kod tuženog Pravilnikom o izmenama i dopunama Pravilnika o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta tuženog od 28.09.2009. godine. Tužilac je neprekidno obavljao poslove ... četiri godine i devet meseci, a poslove ... u periodu od jedne godine i dva meseca, sa prekidom od 01.03.2013. do 31.03.2013. godine.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su odbili tužbeni zahtev tužioca da se utvrdi da je kod tuženog zasnovao radni odnos na neodređeno vreme.

Naime, tuženi organ – Republički geodetski zavod formiran je kao posebna republička organizacija, pa se na radne odnose kod tuženog primarno primenjuje Zakon o državnim službenicima, a supsidijerno, u pogledu pitanja koja tim zakonom nisu regulisana, Zakon o radu, kako to pravilno zaključuju nižestepeni sudovi, zbog čega se u konkretnom slučaju ne može primeniti fikcija radnog odnosa na neodređeno vreme koja se aktivira stupanjem zaposlenog na rad, bez zaključenja ugovora o radu, u smislu člana 32. stav 2. Zakona o radu, iako je tužilac radio na sistematizovanim poslovima koji ulaze u stalnu delatnost poslodavca, s obzirom da su članom 63. Zakona o državnim službenicima („Službeni glasnik RS“, br. 79/05, sa izmenama i dopunama) propisani slučajevi zasnivanja radnog odnosa na određeno vreme i to: radi zamene odsutnog državnog službenika, do njegovog povratka; zbog privremeno povećanog obima posla koji postojeći broj državnih službenika ne može da izvrši, najduže na 6 meseci; na radnim mestima u kabinetu, dok traje dužnost funkcionera i radi obuke pripravnika dok traje pripravnički staž. Radni odnos na određeno vreme zasniva se bez internog ili javnog konkursa, izuzev pri prijemu pripravnika i ne može da preraste u radni odnos na neodređeno vreme, izuzev pripravniku, kad položi državni ili posebni stručni ispit. Prema članu 48. stav 1. osnovnog teksta istog zakona izvršilačko radno mesto popunjava se premeštajem iz istog ili drugog državnog organa ako je izabran kandidat koji je već državni službenik, ili zasnivanjem radnog odnosa ako je izabran kandidat koji nije državni službenik. U ovom drugom slučaju, način popunjavanja radnog mesta prema noveliranoj odredbi istog zakonskog člana vrši se putem javnog konkursa.

U konkretnom slučaju, tužilac nije zasnovao radni odnos kod tužene ni na jedan od napred navedenih načina, pa su pravilno nižestepeni sudovi odbili kao neosnovan tužbeni zahtev da se utvrdi da je zasnovao radni odnos na neodređeno vreme kod tužene.

Pravilno su nižestepeni sudovi odbacili tužbu u delu kojim je tužilac tražio da tuženi donese rešenje o prijemu u radni odnos na neodređeno vreme, da ga rasporedi na radno mesto koje odgovara njegovim radnim sposobnostima, znanjima i stručnoj spremi, kao i da uspostavi tužiocu sva prava u skladu sa zakonom, imajući u vidu da tražene činidbe spadaju u autonomiju volje poslodavca.

Predsednik veća - sudija

Ljubica Milutinović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić