Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu u stavu drugom, trećem i četvrtom izreke, tužilja je izjavila blagovremenu reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da se o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj, u smislu odredbe člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Odredbom člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 18/20), propisano je da je revizija uvek dozvoljena ako je drugostepeni sud preinačio presudu i odlučio o zahtevima stranaka.

Pošto je u konkretnom slučaju drugostepeni sud preinačio prvostepenu presudu i odlučio o zahtevima stranaka, sledi da je revizija tužilje dozvoljena, pa je odlučivanje o posebnoj reviziji suvišno.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku i utvrdio da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a navodima revizije ne ukazuje se na neku drugu bitnu povredu propisanu odredbom člana 407. stav 1. tačke 2. i 3. istog zakona, imajući u vidu da revizija tužilje ne sadrži obrazloženje razloga zbog kojih je izjavljena.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, Stambena komisija tuženog je 28.03.2006. godine, objavila oglas za rešavanje stambenih potreba zaposlenih na način propisan članom 6. tačka 2. Uredbe o rešavanju stambenih potreba izabranih, postavljenih i zaposlenih lica kod korisnika sredstava u državnoj svojini („Službeni glasnik Republike Srbije“ br. 41/2002 ... 10/2007), dodelom u zakup na određeno vreme četiri stambene jedinice. Konačna rang lista reda prvenstva utvrđena je 08.11.2007. godine. Na prvom mestu je bio ĐĐ sa ... bodova, na drugom mestu EE sa ... bodova, na trećem mestu BB sa ... bodova po osnovu stepena stručne spreme i 20 dodatnih bodova po osnovu obavljanja rukovodećih poslova, 90 bodova po osnovu stambene ugroženosti, kao lice koje koristi neodgovarajući stan, 99 bodova po osnovu radnog staža za 33 godine staža, 100 bodova po osnovu rezultata i kvaliteta rada, 10 bodova po osnovu zdravstvenog stanja i 5 bodova za jednog člana porodičnog domaćinstva. Na četvrtom mestu rang liste bila je DD sa ... boda i to: po osnovu značaja radnog mesta 100 bodova, po osnovu stambene ugroženosti 150 bodova, za status podstanara u trajanju od 5 do 10 godina 84 boda; za 28 godina radnog staža 90 bodova, 10 bodova po osnovu zdravstvenog stanja, 4 boda po osnovu telesnog oštećenja i 15 bodova za tri člana porodičnog domaćinstva. Tužilja ŽŽ je bila na ... mestu sa ukupno ... bodova i to: 130 bodova po osnovu stepena stručne spreme; 90 bodova po osnovu stambene ugroženosti kao lice koje stanuje po drugom osnovu; 87 bodova za 29 godina radnog staža; 100 bodova po osnovu rezultata i kvaliteta rada i 10 bodova za dva člana porodičnog domaćinstva. U sednici održanoj 28.11.2007. godine, stambena komisija tuženog je donela odluke o dodeli stanova u zakup zaposlenima koji su bili na prvom, drugom, trećem i četvrtom mestu konačne rang liste tako što je osporenom odlukom broj 360-60/2207-21-3, dodeljen u zakup na određeno vreme od pet godina zaposlenoj BB stan broj ... na ... spratu zgrade u ... u ulici ... broj ..., po strukturi garsonjera površine 22,60m2 koju će koristiti sama, dok je DD, odlukom 360-60/2007-21-4, dat u zakup na određeno vreme od pet godina stan broj ... na ... spratu u zgradi u ulici ... broj ... u ..., po strukturi dvosoban površine 40m2 koji će koristiti sa suprugom GG i sinom VV. Odlukom Stambene komisije Vlade od 07.02.2008. godine, odbijen je, kao neosnovan, prigovor tužilje izjavljen protiv četiri odluke o dodeli stanova u zakup na određeno vreme od 28.11.2007. godine. Tužilja je zasnovala radni odnos kod tuženog 2002. godine kada se, sa troje dece, doselila u ... tako što je do 2006. godine bila vlasnik jednosobnog stana površin 38m2 u ... koji je, ugovorom od 15.04.2006. godine, poklonila svojoj ćerki. Počev od 17.07.2002. godine, tužilja je imala prijavljeno prebivalište u ..., u ulici ... broj ..., a od 06.01.2005. godine u ulici ... broj ... . Tokom raspodele stanova 2004. godine obratila se tuženom zahtevom da se njeno nerešeno stambeno pitanje reši zamenom njenog stana koji poseduje u ... za stan u ... . Od dolaska u ..., sa decom, bila je podstanar, prvo u ulici ... a od 2003. godine u ulici ... ... . Po ugovoru od 01.09.2007. godine, kao podstanar, živi u ... u ulici ... broj .../... . U postupku rešavanja stambene potrebe zaposlenih kod tuženog, po predmetnom oglasu, tužilja je dostavila overene izjave od 06.01.2005. godine i 05.04.2005. godine, o svom podstnarskom statusu i članovima porodičnog domaćinstva, potvrdu predsednika skupštine stanara zgrade u ulici ... broj ... od 15.01.2005. godine i overenu izjavu dva svedoka od 05.04.2005. godine o svom stambenom statusu. Umešač BB je 2000. godine prešla iz Poreske uprave ... u Poresku upravu u ..., a do 13.04.2007. godine bila je vlasnik troiposobnog stana u ..., u ulici ... broj ..., stan broj ..., na ... spratu, površine 71,56m2 koji je, ugovorom o poklonu, poklonila svojim ćerkama ZZ i II. U postupku raspodele stanova kod tuženog, umešač je tuženom dostavila ugovor o privremenom korišćenju stambenog prostora zaključen sa zakupodavcem JJ u ... u ulici ... broj ... gde je umešač imala prijavljeno prebivalište prema uverenju nadležnog organa MUP-a od 27.01.2005. godine, počev od 27.03.2000. godine i ugovor od 01.07.2003. godine zaključen sa zakupodavcem KK za stan u ulici ... broj ... . Pravni prethodnik umešača GG i VV, sada pokojna DD preminula je 20.10.2008. godine. Na osnovu pravnosnažnog rešenja o nasleđivanju od 24.04.2000. godine, stekla je pravo vlasništva na jednosobnom stanu u prizemlju stambene zgrade u ..., ..., naselje ... u ulici ... broj ..., stan broj ..., korisne površine 41,98m2 koji je prodala 24.08.2000. godine kupcu LL. U postupku raspodele stanova kod tuženog, po predmetnom oglasu, umešač DD je dostavila overenu pisanu izjavu svog supruga GG od 25.02.2005. godine, da sa suprugom i sinom ne poseduje nikakve nepokretnosti i da kao podstanari žive u ... u ulici ... broj ... u kući vlasništvo LJLJ. Veštačenjem je utvrđeno da je vrednost stana koji je umešač BB otuđila 13.04.2007. godine u ... u vreme zaključenja tog ugovora iznosila 39.500 evra i da je za taj stan 2007. godine mogla da kupi stan od 40m2 na manje atraktivnim lokacijama u ... i to: ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... i slično, dok je u prigradskim optšinama ..., ..., ..., ... i ... mogla da kupi stan površine od oko 60m2. Tržišna vrednost stana u ulici ... broj ... stan broj ... u ..., na dan prodaje 24.08.2000. godine iznosila je 20.700 evra i za taj stan, sada pokojna DD je mogla da kupi jednoiposoban stan površine od minimalno 40m2 na manje atraktivnim lokacijama, između ostalog upravo u naselju ..., dok bi na manje atraktivnim lokacijama poput ..., ..., ..., ... ili ... mogla da kupi stan do 60m2.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje i poništio osporene odluke o dodeli stanova umešačima jer je zaključio da bi tužilja u odnosu na umešače ostvarila pravo prioritetnog rešavanja stambenog pitanja pošto je, po mišljenju prvostepenog suda, Stambena komisija tuženog pogrešno vrednovala stambeni status pravnog prethodnika umešača DD, priznavši joj 150 bodova, kao licu koje živi u svojstvu podstnara u trajanju od pet do deset godina, zanemarivši činjenicu da je ona otuđila stan u svom vlasništvu u ... površine 40m2, dok joj je osporenom odlukom dodeljen stan iste kvadrature. Po mišljenju prvostepenog suda, umešač BB je u vreme podnošenja prijave na predmetni oglas i utvrđivanje rang liste prvenstva bila lice sa rešenim stambenim pitanjem jer je u svojini imala stan površine 71,56m2 u ... koji je otuđila poklonivši ga svojim ćerkama, pa joj je nepravilno, po osnovu kriterijuma stambene ugroženosti priznato 90 bodova. Takođe, tužilja je nesporno bila lice bez stana, podstanar, a Stambena komisija tuženog joj po tom osnovu nije priznala bodove, pa je prvostepeni sud zaključio da je tužbeni zahtev tužilje za poništaj predmetnih odluka o dodeli stanova umešačima, osnovan.

Drugostepeni sud je pobijanom presudom, prvostepenu presudu preinačio tako što je tužbeni zahtev tužilje za poništaj predemetnih odluka o dodeli u zakup stanova umešačima odbio primenjujući merodavni propis za raspravljanje spornog odnosa, Uredbu o rešavanju stambenih potreba izabranih, postavljenih i zaposlenih lica kod korisnika sredstava u državnoj svojini, donetu na osnovu ovlašćenja iz člana 9. i 29. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije („Službeni glasnik Republike Srbije“ br. 53/95, 32/97). Po mišljenju drugostepenog suda, umešač sada pokojna DD, bila je suvlasnik po strukturi neodgovarajućeg stana u ... koji je koristila sa još dva člana porodičnog domaćinstva a otuđila ugovorom o kupoprodaji 2000. godine, pre stupanja na snagu ove Uredbe (2002. godine) pa se, suprotno zaključku prvostepenog suda, njen stambeni status ne može vrednovati prema statusu koji je imala do dana pogoršanja stambene situacije jer se pravilo iz člana 15. stav 4. Uredbe odnosi samo na zaposlena lica koja su, svojom voljom, lišila sebe svojine na stanu, od dana stupanja na snagu Uredbe. Osim toga, naznačeni stan po strukturi ne predstavlja odgovarajući stan, jer zaposlenom licu, u smislu člana 32. Uredbe, za tri člana, pripada dvoiposoban ili trosoban stan. Zbog toga, po mišljenju drugostepenog suda, je nadležni organ tuženog pravilno vrednovao stambenu ugroženost ove zaposlene sa 150 bodova koliko pripada licu koje u svojstvu podstanara živi pet do deset godina. Za razliku od ove zaposlene, tužilja i umešač BB otuđile su stanove koje su posedovale van mesta zaposlenja i to tužilja stan u ... površine 38m2, a umešač BB stan u ... površine veće od 71,56m2, međutim, suprotno zaključku prvostepenog suda, po mišljenju drugostepenog suda, tuženi je pravilno vrednovao stepen stambene ugroženosti tužilje i umešača BB kada im je, po ovom osnovu, priznao po 90 bodova, kao licima koja koriste neodgovarajuće stanove u smislu pravila iz člana 9. Uredbe, pošto su se stanovi koje su otuđile nalazili van mesta iz koga zaposleno lice može uredno da dolazi na posao i odlazi sa posla. Prema stambenom statusu koji je imala do otuđenja naznačenog stana u ..., umešač BB, primenom odredbi Uredbe, smatra se licem sa nerešenim stambenim statusom, jer u mestu zaposlenja ne poseduje stan. Iz tih razloga, drugostepeni sud je zaključio da tužilja nije dokazala da je u vreme utvrđivanja konačne rang liste prvenstva i raspodele spornih stanova ostvarila prioritet u rešavanju stambenog pitanja u odnosu na umešače BB i sada pokojnu DD (pravnog prethodnika VV i GG), pa je drugostepeni sud preinačio ožalbenu presudu i tužbeni zahtev tužilje odbio.

Po mišljenju Vrhovnog kasacionog suda, odluka drugostepenog suda je zasnovana na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 9. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije („Službeni glasnik Republike Srbije“ br. 53/95 ... 32/97), propisano je da se stambene zgrade i stanovi u državnoj svojini daju na korišćenje zaposlenim, izabranim i postavljenim licima u organima, javnim službama i drugim organizacijama iz člana 1. tačka 2. tog zakona i drugim licima utvrđenim zakonom, po osnovu zakupa na neodređeno ili određeno vreme. Vlada Republike Srbije propisuje način i kriterijume davanja stambenih zgrada i stanova u zakup (stav 2). Vlada Republike Srbije propisuje način i kriterijume davanja stanova za službene potrebe, na osnovu odredbe člana 29. istog zakona.

Na osnovu ovlašćenja iz gore navedenih odredbi Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije, Vlada je donela Uredbu o rešavanju stambenih potreba izabranih, postavljenih i zaposlenih lica kod korisnika sredstava u državnoj svojini, tako što je odredbom člana 2. te Uredbe određeno da stambene potrebe u skladu sa odredbama ove Uredbe mogu rešavati izabrana, postavljena i zaposlena lica koja su u radnom odnosu sa korisnikom državnih sredstava (stav 1); da se zaposlenom licu rešava stambena potreba u mestu zaposlenja, odnosno u mestu koje gravitira mestu zaposlenja iz koga se može redovnim sredstvima javnog saobraćaaj svakodnevno uredno dolaziti na posao i odlaziti sa posla (stav 2); da se smatra da zaposleno lice ima rešenu stambenu potrebu ako ono ili član njegovog porodičnog domaćinstva u mestu iz člana 2. stav 2. ove Uredbe ima u svojini useljiv stan ili porodičnu stambenu zgrada koja je odgovarajuća za njegovo porodično domaćinstvo, ako takav stan u društvenoj odnosno državnoj svojini koristi po osnovu zakupa na neodređeno ili određeno vreme, ako zaposleno lice ili član njegovog porodičnog domaćinstva je iskoristilo maksimalan iznos stambenog kredita za rešavanje stambene potrebe za odgovarajući stan u skladu sa Uredbom (član 3); da se pod odgovarajućim stanom podrazumeva stan koji po strukturi utvrđenoj ovom Uredbom pripada zaposlenom i članovima njegovog porodičnog domaćinstva i koji ispunjava osnovne uslove stanovanja, odnosno ima električne, vodovodne i sanitarne instalacije a nalazi se u mestu iz člana 2. stav 2. ove Uredbe (stav 4); da se pod neodgovarajućim stanom podrazumeva stan odnosno porodična stambena zgrada koja po strukturi ne odgovara stambenim potrebama zaposlenog lica i članova njegovog porodičnog domaćinstva u smislu ove Uredbe ili odgovara po strukturi ali ne ispunjava osnovne uslove stanovanja iz člana 4. ove Uredbe, pa je nepodoban za stanovanje, kao i stan koji odgovara i po strukturi i po kvalitetu ali se nalazi van mesta iz kog zaposleno lice može uredno da dolazi na posao i odlazi sa posla (član 9). U članu 13. Uredbe, utvrđeni su osnovi za utvrđivanje reda prvenstva u rešavanju stambenih potreba zaposlenih a u odredebi člana 14. merila za vrednost zaposlenih po kriterijumu „značaj radnog mesta“. Odredbom člana 15. Uredbe, predviđeni su bodovi koje zaposlenom pripadaju po osnovu kriterijuma stambene u groženosti i to: za lice bez stana u statusu podstanara od pet do deset godina - 150 bodova, a u statusu podstanara od jedne do pet godina - 140 bodova, s`tim što se postanar do jedne godine boduje u prethodnom stambenom statusu po osnovu korišćenja neodgovarajućeg stana za manji stan od strukture koji mu pripada - 70 bodova, za stan koji ne ispunjava uslove stanovanja u smislu člana 9. Uredbe - 90 bodova. Prema istoj normi, stambeni status dokazuje se ugovorom i drugim overenim dokumentom o pravu korišćenja i pravu svojine, ugovorom o podstanarskom odnosu odnosno njegovom izjavom da je podstanar overenom kod suda, izjavom da nema stan odnosno porodičnu stambenu zgradu overenom kod suda, prijavom prbivališta u odnosu na boravište, potvrdom organa upravljanja stambenom zgradom potpisanom od ovlašćenog lica i overenom pečatom stambene zgrade, uverenjem uprave javnih prihoda da se ne duži porezom za stan ili porodičnu stambenu zgradu, priznanicama o uplaćenim komunalnim uslugama i drugim dokumentima kojima se dokazuje prisutnost u korišćenju stana i slično. Prema odredbi člana 15. stav 4. Uredbe, zaposleno lice koje, od dana stupanja na snagu ove Uredbe, na bilo koji način, svojom voljom, liši sebe svojine na stanu ili porodičnoj stambenoj zgradi, odnosno svojstva zakupca stana na neodređeno vreme ili korisnika takvog stana ili člana njegovog porodičnog domaćinstva, radi obezbeđenja povoljnijeg položaja kod rešavanja stambene potrebe, bodovaće se u stambenom statusu koje je imalo do dana pogoršanja stambene situacije. Zaposlenom, prema pravilima iz člana 32. Uredbe, koji rešava stambenu potrebu s`obzirom na broj članova porodičnog domaćinstva pripada i to: samcu - garsonjera ili jednosoban stan; za dva člana - jednoiposoban ili dvosoban stan; za tri člana dvoiposoban ili trosoban stan; za četiri člana - troiposoban ili četvorosoban stan; za pet ili više članova domaćinstva - četvorosoban stan, s`tim što se zaposlenom licu može dati u zakup i manji stan od stana koji mu pripada, ako se sa tim pismeno saglasi.

U konkretnom slučaju, tužilja i umešač BB su otuđile stanove koje su posedovale van mesta zaposlenja pa im je tuženi, pri bodovanju stepena njihove stambene ugroženosti, pravilno, po tom osnovu, priznao po 90 bodova kao licima koja koriste neodgovarajući stan na osnovu člana 9. Uredbe, imajući u vidu da iz stanova u ... odnosno ..., nisu bile u mogućnosti da uredno dolaze na posao i odlaze sa posla. DD je stan u ... otuđila ugovorom o kupoprodaji 2000. godine, pre stupanja na snagu Uredbe, pa je nadležni organ tuženog njen stambeni status pravilno bodovao sa 150 bodova, koliko pripada licu koje u svojstvu podstanara živi pet do deset godina imajući u vidu da je njen stan po strukturi bio neodgovarajući jer ga je koristila sa još dva člana porodičnog domaćinstva. Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, sledi da tužilja nije imala prioritet u rešavanju stambenog pitanja u odnosu na umešače kojima su, predmetnim odlukama, stanovi dodeljeni u zakup na određeno vreme pa je drugostepeni sud pravilno zaključio da je njen tužbeni zahtev za poništaj tih odluka neosnovan, a revizijom se neosnovano pobija pravilnost primene materijalnog prava.

Pravilna je i odluka o troškovima parničnog postupka jer je doneta pravilnom primenom odredbe člana 153. stav 1, 154. i 165. stav 2. Zakona o parničnom postupku.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u izreci doneo primenom člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća - sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić