Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, u odnosu na odluku sadržanu u stavu prvom izreke, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu, na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ 72/11, 49/13-US, 74/13-US i 55/14), koji se primenjuje na osnovu odredbe člana 506. stav 2. ovog ZPP, a u vezi člana 23. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 55/14), pa je utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku pred nižestepenim sudovima, nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, na osnovu člana 408. ZPP. Revizija sadrži i razlog zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pa se po oceni ovoga suda, u tom delu revizijom ne dovodi u sumnju zakonitost i pravilnost pobijanog dela pobijane presude.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, između tuženog „BB“ kao izvođača radova i Beogradske zajednice stanovanja kao investitora, 29.05.1989. godine zaključen je ugovor o građenju i to za izgradnju stambenih objekata ... i ... sa 221 stanom, ukupne planirane površine oko 15.697,24 m2, dvonamenskog skloništa kao samostalnog objekta pri objektu ..., na lokaciji ... na .... Ugovoreno je da je izvođač radova dužan da poslovni prostor – lokale, projektovane u okviru objekta ... gradi i finansira svojim sredstvima za nepoznatog kupca, kao i da prihvata da sve trosobne i troiposobne stanove projektovane u objektima koji su predmet ugovora preuzme od investitora, finansira njihovu izgradnju sopstvenim sredstvima za tržište za nepoznatog kupca pod istim uslovima kao i lokale. Između tužioca kao kupca i tuženog „BB“ kao prodavca, izvođača radova, zaključen je ugovor o kupoprodaji stana 13.10.1989. godine koji za predmet ima stan u naselju ..., objekat ..., lamela ..., ulaz ..., stan broj ... na ... spratu, po strukturi trosoban, površine 84,80 m2, za kupoprodajnu cenu od 3.356.078.680,00 dinara, koju je kupac dužan da plati u roku od osam dana od dana zaključenja ugovora o kupoprodaji, bez posebnog fakturisanja. Prodavac je garantovao kupcu fiksnu cenu visine 50% od ugovorene cene izgradnje stana, ukoliko kupac plati ugovorenu kupoprodajnu cenu stana u roku od 8 dana od dana zaključenja ugovora, a preostalih 50% podleže valorizaciji shodno odredbi člana 9. Ugovora o kupoprodaji. Ugovoreno je, da plaćanje ugovorene cene na način utvrđen ugovorom predstavlja bitan element ugovora i ukoliko kupac u ugovorenom roku ne plati kupoprodajnu cenu stana, prodavac – izvođač zadržava pravo na raskid ugovora uz povraćaj uplaćenih sredstava po viđenju. Ugovoreno je i to da u slučaju neblagovremenog plaćanja po ugovoru i konačnom obračunu na osnovu ugovora i eventualnih aneksa kupac je dužan da plati prodavcu zateznu kamatu po stopi koja bude važila za vreme docnje, s tim što je korisna površina stana orjentaciona, a stvarna površina stana će se utvrditi na licu mesta uz primenu JUS-a, UC2.100 za obračun površine, da ukoliko u periodu ugovorenog roka izgradnje stanova dođe do izmenjenih okolnosti na tržištu prodavac ima pravo na obračun razlike u ceni u delu od 50% koja podleže valorizaciji i ista će se vršiti indeksnom metodom na osnovu podataka Saveznog zavoda za statistiku, a bazni mesec za obračun razlike je maj 1989. godine. Rok za završetak svih radova je 13 meseci od dana uvođenja prodavca u posao, a pod pojmom završetka radova podrazumeva se da je objekat završen i da je prodavac zatražio tehnički pregled radova, kao i da je nadzorni organ dao saglasnost kroz građevinski dnevnik da se može pristupiti tehničkom pregledu objekta. Ugovoreno je, da će se konačni obračun izvršiti najkasnije 15 dana pre primopredaje predmetnog stana, a obaveza plaćanja po konačnom obračunu nastaje odmah po predaji aneksa ugovora kupcu, dok će prodavac predati predmetni stan kupcu kad kupac izvrši u celosti svoje obaveze plaćanja po aneksu kojim se ugovora konačna cena stana. Ugovoreno je da na osnovu ugovora o kupoprodaji po izmirenju obaveza plaćanja od strane kupca i primopredaje stana, kupac stiče na stanu koji je predmet ugovora sva prava i ista može da uknjiži bez daljeg učešća prodavca, s tim da troškove uknjižbe snosi kupac. Dana 30.10.1989. godine, tuženi „BB“ izdao je tužiocu račun broj … za uplatu kupljenog stana u iznosu od 503.411.800,00 dinara. Dana 01.11.1989. godine, tužilac je sa „VV“ zaključio ugovor o dugoročnom kreditu, kojim ugovorom je banka odobrila tužiocu iznos od 2.852.666.900,00 dinara za rešavanje stambenog pitanja na osnovu ličnog učešća korisnika kredita u iznosu od 503.411.800,00 dinara, koji je uplatio dana 26.10.1989. godine, a kredit je odobren za finansiranje i izgradnju ovde spornog stana, na osnovu ugovora zaključenog između „BB“ i AA, dana 13.10.1989. godine. Tužilac kao korisnik kredita imao je kod „VV“ obezbeđena sredstva za kupovinu spornog stana, a na osnovu ugovora od 13.10.1989. godine, iznos od 3.356.078.680,00 dinara. Tuženi „BB“ 01.11.1989. godine, izdao je tužiocu račun na iznos od 3.356.078.680,00 dinara, dana 16.02.1990. godine, izdao je tužiocu račun za ugovorenu vrednost radova za kupljeni stan na iznos od 285.266,70 dinara. Rešenjem nadležnog organa od 19.03.1990. godine, odobreno je Beogradskoj zajednici stanovanja iz ..., izgradnja stambenog objekta ... grupacije ... naselje zapadno od ulice ... u ..., a rešenjem nadležnog organa od 26.04.1991. godine, odobreno je Društvenom fondu za finansiranje i izgradnju stanova solidarnosti iz ..., upotreba stambenog objekta ..., lamele ..., sa 125 stanova, toplotnom podstanicom i trafo stanicom, prema zapisniku Komisije za tehnički pregled od 30.01.1991. godine, koji čini sastavni deo tog rešenja. Tužena Republika Srbija upisana je kao vlasnik, a Fond za finansiranje i izgradnju stanova solidarnosti upisan je kao korisnik stana broj ..., koji se nalazi na ... spratu stambene zgrade broj ..., u ulici ... na ..., koji stan je upisan u LN broj ... KO .... Navedeni fond je 01.10.2003. godine, podneo zahtev za upis nepokretnosti RGZ, Službi za katastar nepokretnosti ..., u kome je naveo da predlaže da se na osnovu priložene dokumentacije upiše kao vlasnik stana „BB“, tamo gde nisu naznačeni korisnici stana i to između ostalog i na stanu koji je predmet ove parnice. Dana 29.06.2010. godine, prestao je sa radom Fond za finansiranje i izgradnju stanova solidarnosti, a danom prestanka sa radom navedenog fonda, Grad Beograd kao osnivač Fonda preuzima korišćenje i raspolaganje svom pokretnom i nepokretnom imovinom fonda, svim novčanim sredstvima, zatečenim na računima fonda i stupa na mesto Fonda u svim zatečeno obligaciono-pravnim odnosima, kao i u svim zatečenim sudskim sporovima. Veštačenjem preko veštaka za ekonomsko finansijsku oblast utvrđeno je da počev od 22.10.1989. godine, pa zaključno do 09.11.1989. godine, odnosno do prve uplate kupca stana iznos od 503.411.800,00 dinara, kupac stana je od revalorizovano ugovorene cene gradnja na osnovu člana 9. Ugovora, od 4.410.070.864,10 dinara na dan 09.11.1989. godine navedenom uplatom otplatio 11,415% dela stana, odnosno 9,72 m2. Dalje, da je sa uplatom 16.02.1990. godine u iznosu od 285.266,70 dinara, kupac stana od revalorizovano ugovorene cene gradnje od 851.873.478,00 dinara, na taj dan navedenom uplatom otplatio 33.478% dela stana, odnosno 28,518 m2, tako da je kupac stana na osnovu navedene dve uplate prodavcu ukupno otplatio 44,902% stana površine 85,60 m2, odnosno 38,238 m2, a nije otplatio 55,098%, odnosno 46,922 m2. Na dan sačinjavanja nalaza cena stana po m2 je 1.150 evra, cena kupoprodajnog predmetnog stana bi iznosila 97.934 evra ili 11.624.080,26 dinara, pa kada se revalorizuju uplate kupca stana, kupac je ostao dužan prodavcu iznos od 5.841.750,55 dinara, jer je uplatama otplatio 49,74%, odnosno 42,36 m2, a nije platio 50,26% odnosno 42,80 m2, predmetnog stana, s tim što se veštak izjasnio da veći procenat plaćenog dela stana, kao i manji procenat neplaćenog dela stana u odnosu na iskazane procente i kvadraturu plaćenog i neplaćenog dela stana nastaje zbog pada prodajnih cena stanova u odnosu na cene gradnje i tržišne cene stana u ranijem periodu pre 2008. godine, kada je došlo do konstantnog pada kupoprodajnih cena stanova.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su obavezali tužene da priznaju i trpe da tužilac na osnovu presude Višeg suda u Beogradu P 21283/2010 od 18. 06. 2013. godine (kojom je utvrđeno pravo svojine tužioca na spornom stanu) i ove presude, može da upiše svoje pravo svojine na predmetnom stanu, kada se za to steknu zakonom propisani uslovi i obavezali tužioca da isplati tuženom „BB“ iznos od 5.841.750,55 dinara za neisplaćeni deo predmetnog stana, sa zateznom kamatom propisanom Zakonom o zateznoj kamati i to od 03.06.2015. godine pa do konačne isplate.

Naime, prema obrazloženju pobijane presude, kako je tuženi „BB“ zaključenjem ugovora o građenju sa pravnim prethodnikom Grada Beograda – Fondom za finansiranje stanova solidarnosti, stekao pravo da izradi sporni stan za tržište, da njim raspolaže kao vlasnik, tužilac je kao kupac zaključenjem ugovora od 13.10.1989. godine, stekao pravni osnov koji vodi sticanju prava svojine na predmetnom stanu, zbog čega je tužilac shodno odredbi člana 33. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa („Službeni list SFRJ“ br. 6/80, 36/90, „Službeni list SRJ“ br. 29/96 i „Službeni glasnik RS“ br. 115/05), stekao pravo svojine na predmetnom stanu, kao i pravo da to svoje pravo uknjiži u korist nepokretnosti kada isplati u celosti kupoprodajnu cenu i kada tuženi „BB“ izda potvrdu o isplati kupoprodajne cene, zbog čega je primenjujući citiranu zakonsku odredbu, kao i odredbe čl. 9, 20. i 21. istog zakona i odredbu člana 18. Ugovora o prodaji, koji je zaključen između tužioca kao kupca i tuženog „BB“ kao prodavca, prvostepeni sud odlučio kao u stavu prvom izreke, a imajući pritom u vidu da je predmetni stan upisan kao državna svojina, sa pravom korišćenja pravnog prethodnika tuženog Grada Beograda. Dalje, da prihvatajući u celosti nalaz i mišljenje sudskog veštaka, na koji tuženi nisu imali primedbe niti sugestije, za koji je prvostepeni sud našao da je objektivan, stručan, kategoričan, argumentovan i dat po pravilima struke, kako je nesumnjivo utvrđeno da je tužilac otplatio 49,74 % predmetnog stana, odnosno 42,36 m2, a da nije otplatio 50,26% predmetnog stana, odnosno 42,80 m2, to je primenjujući odredbe člana 1, 2, 12, 15, 17, 18, 21, 22, 26, 46, 51, 506. stav 1. i 517. Zakona o obligacionim odnosima („Službeni list SFRJ“ br. 29/78, 39/85, 45/89 i 57/89 i „Službeni list SRJ“ br. 31/93), kao i odredbe člana 5, 6, 7. Ugovora o prodaji, koji je zaključen 13.10. između tužioca i tuženog „BB“, odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Prema tome, pravilno su nižestepeni sudovi obavezali tužioca da isplati tuženom „BB“ iznos od 5.841.750,55 dinara za neisplaćeni deo predmetnog stana, zbog čega nisu od uticaja na drugačiju odluku ovoga suda navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Isto tako, pravilan je zaključak drugostepenog suda da je tužilac kao ugovorna strana bio dužan da uredno i blagovremeno izvrši isplatu tuženom „BB“, zbog čega nije od uticaja na drugačiju odluku ovoga suda ukazivanje i u reviziji da je tuženi „BB“ bio dužan da ispostavlja privremene situacije VV kod koje je tužilac uzeo kredit i da je tuženi kriv za neisplatu kupoprodajne cene u celosti.

Pri tome, nije neophodno dalje detaljno obrazlagati presudu kojom se revizija odbija kao neosnovana, već se tužilac kao revident upućuje na obrazloženje pobijane presude da se nepotrebno ne bi ponavljalo, u smislu odredbe člana 414. stav 2. ZPP.

U preostalom delu, revizijom se ukazuje na pogrešno i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje, kada se između ostalog navodi da sud nije utvrdio postojanje nalaza i mišljenje veštaka Borivoja Kocića, već da je samo cenio nalaz veštaka Vojislava Rakovića, što nije dozvoljen razlog za izjavljivanje revizije na osnovu odredbe člana 407. stav 2. ZPP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Milomir Nikolić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić