U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija Predraga Trifunovića, predsednika veća, Zvezdane Lutovac i Jelene Borovac, članova veća, u radnom sporu tužioca AA iz …, čiji je punomoćnik Igor Marijanović, advokat iz …, protiv tužene Regionalne privredne komore Leskovac, čiji je punomoćnik Veroljub Gudeljević, advokat iz …, radi isplate razlike zarade, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 br.1720/2015 od 17.11.2015. godine, u sednici održanoj 22.03.2017. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 br.1720/15 od 17.11.2015. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Leskovcu P1 br.427/14 od 16.04.2015. godine, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da mu tužena na ime razlike između isplaćene i pripadajuće zarade za april, avgust, septembar i decembar mesec 2012. godine, isplati pojedinačno označene novčane iznose sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog tog novčanog iznosa pa do konačne isplate. Tužilac je obavezan da tuženom naknadi troškove postupka od 39.717,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 br.1720/15 od 17.11.2015. godine, navedena prvostepena presuda je preinačena tako što je tužena obavezana da tužiocu na ime razlike između isplaćene i pripadajuće zarade isplati konkretno označene novčane iznose i to 9.650,00 dinara za april mesec 2012. godine, 6.431,01 dinara za avgust mesec 2012. godine, 24.620,14 dinara za septembar mesec 2012. godine i 22.650,00 dinara za decembar mesec 2012. godine sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg datuma narednog meseca kao dana dospelosti svakog od tih iznosa do konačne isplate, dok je višak tužbenog zahteva za kamatu odbijen kao neosnovan. Tužena je obavezana da tužiocu na ime naknade troškova postupka isplati 86.398,00 dinara.

Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pravilnost pobijane presude u smislu člana 408. ZPP („Sl. glasnik RS“, br.72/11, 55/14) Vrhovni kascioni sud je našao da revizija nije osnovana. Donošenjem pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Nije osnovan revizijski navod da je drugostepeni sud učinio bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 383. stav 4. u vezi člana 374. stav 1. ZPP, jer u konkretnom slučaju nije reč o toj procesnoj situaciji.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilac je kod tužene u radnom odnosu na neodređeno vreme i obavlja poslove stručnog saradnika za ... u ..., na osnovu ugovora o radu zaključenog 30.06.2011. godine. Tačkom 7. ovog ugovora o radu utvrđena je zarada zaposlenog u skladu sa zakonom i opštim aktima komore u visini koeficijenta složenosti i vrednosti posla od 5,341 za poslove koje tužilac obavlja na koju osnovicu se dodaje procenat uvećanja zarade po osnovu minulog rada. Istom ugovornom odredbom je utvrđeno da se visina mesečne zarade u novčanom iznosu utvrđuje prema navedenom koeficijentu složenosti posla, prema finansijskom stanju ekonomski raspoloživim mogućnostima poslodavca, ista je promenljiva zavisno od navedenih uslova, pri čemu ne može biti manja od minimalne zarade. Pojedinačnim kolektivnim ugovorom tužene isplata zarade je regulisana u članovima 84. do 91. U spornom periodu, zarada kod tužene je obračunavana i isplaćivana prema ceni rada i vrednosti boda iz pojedinačnih odluka predsednika komore (za određene mesece). Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka utvrđeno je da postoji razlika u zaradi tužioca između one obračunate na osnovu PKU tužene i zarade koja mu je isplaćena na osnovu odluka predsednika komore, odnosno da su mu isplaćene zarade u manjim iznosima u utvrđenoj visini za četiri konkretna meseca 2012. godine: april, avgust, septembar i decembar mesec, koja predstavlja visinu opredeljenog tužbenog zahteva. Takođe je utvrđeno da je tužena u 2012. godini ostvarila dobit od 3.172.000,00 dinara, dok je u prethodnoj godini ostvarila dobit od 453.000,00 dinara; tako da u 2012. godini nije došlo do poremećaja u poslovanju tužene koje je uticalo na njeno finansijsko stanje i ekonomski raspoložive mogućnosti, već je naprotiv izuzetno uspešno poslovala sa skoro osmostostrukim dobitkom u odnosu na dobit u 2011. godini.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio tužbeni zahtev tužioca sa obrazloženjem da je ugovorom o radu zarada tužioca utvrđena kao promenljiva i varijabilna kategorija koja zavisi od ekonomskih mogućnosti tužene. Kako je zarada tužiocu utvrđena i isplaćena na način regulisan ugovorom o radu, to mu ne pripada tražena zarada u većem iznosu, na način propisan PKU tužene.

Pravilno je drugostepeni sud i po nalaženju ovoga suda zauzeo pravno stanovište da tužiocu pripada tražena razlika zarade jer se u odlukama predsednika komore na osnovu kojih je tužiocu umanjena zarada, tužena nije pozivala na to da on eventualno nije izvršio poslove iz plana, a nije donosila posebna rešenja na osnovu normativa i merila za utvrđivanje njegovih rezultata rada u smislu člana 90. PKU. Naime, Pojedinačnim kolektivnim ugovorom tužene i to članovima 84. do 91. regulisan je način obračuna zarade zaposlenih. U članu 85. stav 1. istog određeno je da se zarada za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, utvrđuje na osnovu cene rada posla koji obavlja zaposleni, radnog učinka i dužine vremena provedenog na radu. Cena rada zaposlenog utvrđuje se množenjem cene rada za najjednostavniji rad i koeficijenta posla koje zaposleni obavlja, a koeficijent sadrži sve elemente koji utiču na cenu rada i to: složenost posla, odgovornost u radu, uslove rada i stručnu spremu (član 86). Jedini član PKU tužene koji predviđa mogućnost umanjenja zarade zaposlenog je član 90. i istim je određeno da se rezultati rada zaposlenog utvrđuju na osnovu konkretno naznačenih normativa i merila za utvrđivanje rezulatata rada, o čemu se zaposlenom donosi posebno rešenje.

Osim toga, tačkom 7. Ugovora o radu tužioca, visina njegove mesečne zarade je definisana kao promenljiva i varijabilna kategorija koja zavisi od koeficijenta složenosti posla, finansijskog stanja i ekonomskih mogućnosti poslodavca, pri čemu ne može biti manja od minimalne zarade; što znači da je ovom odredbom ugovora o radu na drugačiji način regulisan način utvrđivanja visine zarade. Međutim, ovako formulisan član ugovora o radu upućuje na zaključak da se mora voditi računa o finansijskom stanju i ekonomski raspoloživim mogućnostima tužene, koja je naprotiv u 2012. godini poslovala uspešno sa višestrukom dobiti u odnosu na dobit u 2011. godini. Pored toga, cena rada zaposlenog ne može se regulisati odlukama predsednika komore koje ne predstavljaju opšti akt poslodavca, zbog čega tužiocu pripada razlika zarade do one obračunate prema PKU tužene; kao što je to pravilno zaključio drugostepeni sud.

Nisu osnovani revizijski navodi tužene kojima napada primenu materijalnog prava u drugostepenoj presudi, ističući da je drugostepeni sud propustio da ceni pravni značaj odluka predsednika komore o promeni vrednosti boda za pojedinačne mesece (na osnovu kojih je tužiocu isplaćivana umanjena zarada) i da je predsednik komore na to ovlašćen u smislu člana 17. Zakona o privrednim komorama. Ovo iz razloga, što citirana odredba reguliše pitanje odgovornosti predsednika komore u rukovođenju i predstavljanju, što je bez značaja za ovakav spor iz radnog odnosa, koji se tiče isplate razlike zarade koja je regulisana opštim aktom poslodavca. Pitanje međusobnog odnosa zakona, opštih akata i ugovora o radu kao pojedinačnog akta regulisano je članom 8. Zakona o radu, na osnovu kojeg proizlazi da se zaposlenom ne mogu dati manja prava od onih priznatih opštim aktom poslodavca, u konkretnom slučaju PKU tužene kojim je regulisano pitanje utvrđivanja visine zarade zaposlenog. Zato je pravilno stanovište drugostepenog suda izraženo u pobijanoj presudi kojim je zaposlenom dato pravo na zaradu utvrđenu u visini prema opštem aktu tužene.

Pravilno je odlučeno i o troškovima postupka na osnovu čl.153. stav 1. i 154. stav 2. ZPP.

Iz izloženih razloga Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci presude.

Predsednik veća - sudija

Predrag Trifunović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić