Protivna stranka, u odgovoru na zahtev, ističe da je pobijana presuda u svemu na zakonu zasnovana.

Postupajući po podnetom zahtevu i ispitujući pobijanu presudu u granicama zahteva, a u smislu člana 54. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik RS'' 111/09), Vrhovni kasacioni sud je našao:

Zahtev je osnovan.

Prema razlozima obrazloženja pobijane presude, kako tuženi organ, u izvršenju presude Upravnog suda 24 U 15267/14 od 11.12.2015. godine, nije otklonio utvrđene povrede, na koje mu je tom presudom ukazano, te kako osporeno rešenje sadrži iste nepravilnosti, a kako priroda stvari to dozvoljava i podaci postupka pružaju pouzdan osnov za to, i kako se u konkretnom slučaju radi o činjenično i pravno nespornom slučaju, Upravni sud je, s obzirom na to, da su ispunjene procesne pretpostavke za rešavanje u sporu pune jurisdikcije, primenom odredbe člana 43. stav 1. Zakona o upravnim sporovima, sam, umesto upravnog organa, rešio upravnu stvar. Upravni sud smatra da su upravni organi bili dužni da utvrde da putevi, u smislu odredbe člana 1. tačka 1. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije, člana 3. stav 2, člana 7. stav 3. i člana 8. stav 1. Zakona o javnim putevima, te odredbe člana 77. stav 2. Zakona o planiranju i izgradnji, nisu objekti, već javna dobra, te, po nalaženju Upravnog suda, organi lokalne samouprave Opštine Šid nisu imali zakonskog osnova da tužiocu za puteve, kao javna dobra, utvrde obavezu plaćanja naknade za korišćenje građevinskog zemljišta, niti da utvrđuju merila za plaćanje takve naknade, koja se odnose kako na naknadu za korišćenje izgrađenog javnog, tako i na naknadu za korišćenje neizgrađenog javnog, a ni ostalog građevinskog zemljišta. Zbog nepostupanja po navedenoj presudi Upravnog suda, sud je rukovodiocu tuženog organa izrekao novčanu kaznu u smislu odredbe člana 75. stav 2. Zakona o upravnim sporovima.

Ocenjujući zakonitost pobijane presude, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je Upravni sud pobijanom presudom povredio pravila postupka i pogrešno primenio materijalno pravo na štetu podnosioca zahteva.

Odredbom člana 2. stav 1. tačka 22. Zakona o planiranju i izgradnji (''Službeni glasnik RS'' 47/03... 72/09) je propisano da ''objekat'' jeste građevina koja predstavlja fizičku, tehničko-tehnološku i biotehničku celinu sa svim instalacijama, postrojenjima i opremom, odnosno same instalacije, postrojenja i oprema koja se ugrađuje u objekat ili samostalno izvodi (saobraćajni, vodoprivredni i energetski objekti i tako dalje).

Odredbom člana 67. istog zakona je propisano da građevinsko zemljište jeste zemljište na kojem su izgrađeni objekti i zemljište koje služi redovnoj upotrebi tih objekata, kao i zemljište koje je, u skladu sa zakonom, odgovarajućim planom predviđeno za izgradnju i redovno korišćenje objekata. Građevinsko zemljište koristi se prema njegovoj nameni i na način kojim se obezbeđuje njegovo racionalno korišćenje, u skladu sa zakonom.

Odredbom člana 69. stav 1. istog zakona je propisano da građevinsko zemljište na kojem su do dana stupanja na snagu ovog zakona izgrađeni javni objekti od opšteg interesa i javne površine i koje je u državnoj svojini, jeste javno građevinsko zemljište.

Odredbom člana 77. st. 1. i 2. Zakona propisano je da naknadu za korišćenje izgrađenog javnog građevinskog zemljišta i ostalog građevinskog zemljišta u državnoj svojini plaća vlasnik objekta, a da izuzetno naknadu iz stava 1. ovog člana plaća nosilac prava korišćenja na objektu, odnosno posebnom delu objekta, a ako je objekat, odnosno poseban deo objekta dat u zakup, naknadu plaća zakupac objekta, odnosno dela objekta. Stavom 5. istog člana zakona je propisano da bliže kriterijume, merila, visinu, način i rokove plaćanja naknade iz st. 1. i 2. ovog člana propisuje opština, odnosno grad, odnosno Grad Beograd.

Odredbom člana 220. Zakona o planiranju i izgradnji (''Službeni glasnik RS'' 72/09 i 81/09) je propisano da se naknada za korišćenje građevinskog zemljišta plaća u skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji (''Službeni glasnik RS'' 47/03 i 34/06) dok se navedena naknada ne integriše u porez na imovinu.

Odredbom člana 2. stav 1. tačka 22. istog zakona propisano je da objekat jeste građevina spojena sa tlom koja predstavlja fizičku, funkcionalnu, tehničko- tehnološku i biotehničku celinu (zgrade svih vrsta, saobraćajni, vodoprivredni i energetski objekti i tako dalje), koji može biti podzemni ili nadzemni.

Odredbom člana 2. stav 1. tačka 26. istog zakona je propisano da linijski infrastrukturni objekat jeste javni put, javna železnička infrastruktura elektroenergetski vod i tako dalje.

Odredbom člana 7. Zakona o javnim putevima (''Službeni glasnik RS'' 101/05 i 123/07) je propisano da upravljanje javnim putem u smislu ovog zakona jeste: korišćenje javnog puta (organizovanje i kontrola naplate naknada za upotrebu javnog puta, vršenje javnih ovlašćenja i slično), zaštita javnog puta, vršenje investitorske funkcije na izgradnji i rekonstrukciji javnog puta, organizovanje i obavljanje stručnih poslova na izgradnji, rekonstrukciji, održavanju i zaštiti javnog puta i tako dalje. Stavom 3. istog člana zakona je propisano da je upravljanje državnim putem delatnost od opšteg interesa.

Članom 8. istog zakona propisano je, u stavu 1. da delatnost upravljanja državnim putevima obavlja javno preduzeće koje osniva Vlada (u daljem tekstu: Javno preduzeće).

Odredbom člana 13. stav 1. Zakona je propisano da je upravljač javnog puta dužan da u roku od 15 dana od dana dostavljanja upotrebne dozvole podnese zahtev za upis prava korišćenja na javnom putu, kao i prava službenosti i drugih prava određenih zakonom koja se ustanovljavaju na javnom putu u korist drugih lica u javne knjige i zvanične evidencije u koje se upisuju prava na nepokretnosti.

Odredbom člana 1. stav 1. tačka 1. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije (''Službeni glasnik RS'' 53/95... 101/05) propisano je da su sredstva u svojini Republike Srbije prirodna bogatstva (zemljište, šume, vode, vodotoci, rudna blaga i druga prirodna bogatstva) i dobra u opštoj upotrebi (javni putevi, parkovi, trgovi i ulice i druga dobra u opštoj upotrebi), kao dobra od opšteg interesa, za koja je zakonom utvrđeno da su u državnoj svojini.

Odredbom člana 2. Zakona je propisano da na dobrima od opšteg interesa u državnoj svojini može, pod uslovima utvrđenim zakonom, da se stekne koncesija ili pravo korišćenja. Režim građevinskog zemljišta, poljoprivrednog zemljišta, šuma i šumskog zemljišta u državnoj svojini uređuje se posebnim zakonom. Zakonom se uređuje plaćanje naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa i gradskog građevinskog zemljišta u državnoj svojini.

Odredbom člana 12. stav 1. tačka 1. Zakona o budžetskom sistemu (''Službeni glasnik RS'' 9/02... 86/06) je propisano da se primanja budžeta sastoje, između ostalog, i iz: tekućih prihoda, i to: poreza, doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, donacija i transfera, ostalih prihoda (taksa, naknada za korišćenje dobara od opšteg interesa, novčanih kazni, penala i oduzete imovinske koristi, prihoda od imovine, prihoda od prodaje dobara i usluga i dr).

Zakonom o budžetskom sistemu (''Službeni glasnik RS'' 54/09) propisano je, članom 13, da se javni prihodi i primanja uvode zakonom, odnosno odlukom Skupštine lokalne vlasti u skladu sa zakonom. Visina javnih prihoda i primanja utvrđuje se zakonom, odnosno aktom nadležnog organa u skladu sa zakonom.

Prema odredbi člana 14. Zakona, javni prihodi su, između ostalog (stav 1. tačka 3) naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa.

Odredbom člana 17. stav 1. tačka 4. Zakona je propisano da se zakonom mogu uvesti naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa, i to naknade za zemljište.

Odredbom člana 5. Zakona o finansiranju lokalne samouprave (''Službeni glasnik RS'' 62/06) je propisano da se sredstva budžeta jedinice lokalne samouprave obezbeđuju iz izvornih i ustupljenih prihoda, transfera, primanja po osnovu zaduživanja i drugih prihoda i primanja utvrđenih zakonom.

Prema odredbi člana 6. stav 1. tačka 5. Zakona, jedinici lokalne samouprave pripadaju izvorni prihodi ostvareni na njenoj teritoriji, i to, između ostalog, naknada za korišćenje građevinskog zemljišta, pri čemu, prema odredbi člana 7. stav 1. Zakona, stope izvornih prihoda, kao i način i merila za određivanje visine lokalnih taksi i naknada utvrđuje skupština jedinice lokalne samouprave svojom odlukom, u skladu sa zakonom.

U konkretnom slučaju, rešenjem prvostepenog organa od 06.07.2009. godine je tužiocu utvrđena naknada za korišćenje građevinskog zemljišta, i to parcele br. 2657, površine 69m² i parcele br. 2658, površine 85m², za period od 01.01. do 31.12.2009. godine, primenom kriterijuma iz Odluke o kriterijumima i merilima za utvrđivanje naknade za korišćenje građevinskog zemljišta (''Službeni list Opština Srema'' 10/07... 39/08), kojom je, u članu 4, propisano da naknadu za korišćenje izgrađenog javnog građevinskog zemljišta i ostalog građevinskog zemljišta u državnoj svojini plaća vlasnik objekta, nosilac prava korišćenja na objektu ili posebnom delu objekta, zakupac objekta, odnosno dela objekta.

Imajući u vidu citirane propise, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pogrešno Upravni sud stao na stanovište da putevi nisu objekti, već javna dobra, te da tuženom ne pripada naknada za korišćenje građevinskog zemljišta. Put jeste objekat u građevinskom smislu, pri čemu je i dobro u opštoj upotrebi u smislu odredbe člana 1. stav 1. tačka 1. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije. Time što JP ''Putevi Srbije'' iz Beograda upravljaju javnim putem u smislu odredbe člana 7. i člana 8. Zakona o javnim putevima ne oslobađa ih obaveze plaćanja naknade za korišćenje građevinskog zemljišta u smislu odredaba člana 2. stav 3. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije, člana 14. i člana 17. Zakona o budžetskom sistemu, člana 6. stav 1. tačka 5. Zakona o finansiranju lokalne samouprave i Odluke o kriterijumima i merilima za utvrđenje naknade za korišćenje građevinskog zemljišta (''Službeni list Opština Srema'' 10/07... 39/08), koja je na snazi.

Sa izloženog, Vrhovni kasacioni sud je, na osnovu odredbe člana 55. stav 2. i stav 3. Zakona o upravnim sporovima, odlučio kao u dispozitivu presude i predmet vratio Upravnom sudu, koji je dužan da raspravi pitanja na koja mu je ukazano presudom ovog suda, imajući u vidu propise na koje mu je ukazano.

PRESUĐENO U VRHOVNOM KASACIONOM SUDU

dana 02.11.2017. godine, Uzp 415/2017

Zapisničar                                                                                                                        Predsednik veća – sudija

Vesna Mraković,s.r.                                                                                                       Mirjana Ivić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić