U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: Vesne Popović, predsednika veća, Božidara Vujičića i dr Ilije Zindovića, članova veća, u pravnoj stvari tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Mile Sekulić, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Milan Savić, advokat iz ..., radi utvrđenja prestanka obaveze izdržavanja, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 132/19 od 20.03.2019. godine, u sednici održanoj 04.09.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 132/19 od 20.03.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Ivanjici P2 86/18 od 17.12.2018. godine, stavom prvim izreke usvojen je tužbeni zahtev tužioca i utvrđeno da je počev od 01.03.2018. godine prestala zakonska obaveza tužioca, utvrđena pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Požegi, Sudska jedinica u Ivanjici P2 114/12 od 10.01.2013. godine, da doprinosi izdržavanju tuženog, što je tuženi dužan priznati. Stavom drugim izreke odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 132/19 od 20.03.2019. godine, preinačena je prvostepena presuda i odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se utvrdi da je počev od 01.03.2018. godine prestala zakonska obaveza tužioca utvrđena pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Požegi, Sudska jedinica u Ivanjici P2 114/12 od 10.01.2013. godine da doprinosi izdržavanju tuženog, što bi tuženi bio dužan da prizna i obavezan tužilac da tuženom naknadi troškove postupka od 54.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Tuženi je podneo odgovor na reviziju tužioca.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“ br. 72/11 i 55/14), pa je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema činjeničnom stanju na kome je zasnovana pobijana odluka, presudom Osnovnog suda u Požegi, Sudska jedinica u Ivanjici P2 114/12 od 10.01.2013. godine tužilac je obavezan da doprinosi izdržavanju deteta, ovde tuženog, u visini od 8.000,00 dinara mesečno, počev od 01.07.2012. godine pa ubuduće dok obaveza izdržavanja po zakonu traje ili ne bude izmenjena isplatom na ruke tuženom, čime je izmenjena presuda Opštinskog suda u Ivanjici P 2125/09 od 21.10.2009. godine, s tim što je dospele a neisplaćene iznose dužan platiti odjednom. Tuženi je rođen ...1994. godine i nakon završene srednje škole, u statusu samofinansirajućeg studenta, školske 2013/2014 godine upisao je prvu godinu osnovnih akademskih studija – studijski program ... na ... fakultetu u ... . Školske 2014/2015 godine upisao je drugu godinu studija u statusu samofinansirajućeg studenta, a u školskoj 2015/2016 godini obnovio je upis druge godine studija. Tuženi je u periodu januar – oktobar 2014. godine položio sedam ispita, a u periodu jun – jul 2015. godine položio je dva ispita i stekao ukupno 51 ESPB bod. Tuženi je do juna 2016. godine slušao predavanja, kada je otkazao stan i vratio se za ... . U školskoj 2016/2017 godini tuženi nije regulisao status, te se smatra da je ispisan sa ... fakulteta u ... . Dok je studirao na ... fakultetu u ... tuženi je stanovao u iznajmljenom stanu čiji zakup je iznosio 130 evra, bez troškova komunalija, struje i drugih troškova vezanih za korišćenje stana. Za vreme studija povremeno je radio preko studentske zadruge.

Tuženi je školske 2016/2017 godine upisao prvu godinu studija kao budžetski student na ... školi ... strukovnih studija u ..., na studijskom programu ... . U školskoj 2017/2018 godini upisao je drugu godinu studija, a u školskoj 2018/2019 godine upisao je treću godinu studija kao budžetski student. Redovno prisustvuje nastavi na ... školi ... i strukovnih studija u ... i polagao je ispite u svim prethodnim ispitnim rokovima i u periodu januar – jun 2017. godine položio je sedam ispita, a u periodu januar – jun 2018. godine šest ispita.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je zaključio da se školovanje tuženog ne može podvesti pod pojam redovnog školovanja u smislu odredbe člana 155. stav 2. Porodičnog zakona, jer ne postoji kontinuitet u školovanju i ispunjavanju školskih obaveza, bez obzira što je aktuelno tuženi redovan student koji počev od školske 2016/2017 godine redovno ispunjava obaveze i polaže ispite na drugoj visoko školskoj ustanovi, zbog čega je usvojio tužbeni zahtev tužioca. Međutim, drugostepeni sud je ocenio da postoji kontinuitet u školovanju i ispunjavanju školskih obaveza, zbog čega se školovanje tuženog može podvesti pod pojam redovnog školovanja, te da nisu ispunjeni uslovi iz člana 155. stav 2. Porodičnog zakona da se utvrdi da je prestala obaveza tužioca utvrđena pravnosnažnom presudom da doprinosi izdržavanju tuženog, zbog čega je drugostepeni sud preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužioca kao neosnovan.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda odluka drugostepenog suda je zasnovana na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 155. stav 2. Porodičnog zakona („Službeni glasnik RS“ br. 18/05 ... 6/15) propisano je da punoletno dete koje se redovno školuje ima pravo na izdržavanje od roditelja srazmerno njihovim mogućnostima, a najkasnije do navršene 26. godine života.

Saglasno navedenom, roditelji su dužni da izdržavaju svoje dete koje se redovno školuje do isteka vremena trajanja školovanja u odgovarajućoj školi, odnosno fakultetu, ali u svakom slučaju obaveza prestaje kad dete navrši 26. godina života. U konkretnom slučaju, tuženi je sve do juna 2016. godine (kada je otkazao stan i vratio se za ...) slušao predavanja na ... fakultetu u ... i u periodu januar – oktobar 2014. godine položio je sedam ispita, a u periodu jun – jul 2015. godine položio je dva ispita i stekao ukupno 51 ESPB bod. U školskoj 2016/2017 godini tuženi nije regulisao status, te se smatra da je ispisan sa ... fakulteta u ..., ali je te iste školske 2016/2017 godine upisao prvu godinu studija kao budžetski student na ... školi ... strukovnih studija u ..., gde redovno ispunjava obaveze, sluša predavanja, polaže ispite, da je 2017/2018 godine upisao drugu godinu studija, a školske 2018/2019 godine upisao je treću godinu studija kao student na budžetu. Imajući u vidu navedeno, po oceni Vrhovnog kasacionog suda pravilan je zaključak drugotepenog suda da činjenica da je došlo do promene fakulteta u jednoj školskoj godini (2016/2017), kao i činjenica da tuženi na drugom fakultetu redovno polaže ispite i da je u vreme podnošenja tužbe upisao treću godinu studija kao student na budžetu govore o postojanju kontinuiteta u školovanju i ispunjavanju školskih obaveza, zbog čega se školovanje tuženog može podvesti pod pojam redovnog školovanja. Stoga je pravilno drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je zaključio da nisu ispunjeni uslovi iz člana 155. stav 2. Porodičnog zakona da se utvrdi da je počev od 01.03.2018. godine prestala obaveza tužioca utvrđena pravnosnažnom presudom da doprinosi izdržavanju tuženog.

Neosnovan je navod revizije da se školovanje tuženog ne može podvesti pod pojam redovnog školovanja, jer ne postoji kontinuitet u školovanju, kao ni kontinuitet u ispunjavanju školskih obaveza, te da je ispisom u školskoj 2016/2017 godini došlo do prekida u redovnom školovanju tuženog, a samim tim i prestanka obaveze tužioca da doprinosi njegovom izdržavanju. Naime, studenti koji se finansiraju iz budžeta i studenti koji se sami finansiraju smatraju se licima koja se redovno školuju, pod uslovom da redovno izvršavaju fakultetske obaveze i polažu ispite u skladu sa internim propisima fakulteta. Uslov je da se školovanje odvija kontinuirano, bez velikih prekida, ili ako prekidi nisu posledica nemara punoletnog deteta koji se školuje. Kako su shodno citiranoj zakonskoj odredbi člana 155. stav 2. Porodičnog zakona roditelji dužni da izdržavaju svoje punoletno dete koje studira, sve do navršene 26. godine, srazmerno svojim mogućnostima, to je za ovu obavezu roditelja bez značaja okolnost što je dete zaostalo u polaganju ispita, ako taj zastoj nije znatan i ako on nije posledica nemara deteta koje se školuje. Kako u konkretnom slučaju zastoj u studiranju tuženog nije znatan i nije posledica nemara tuženog, budući da je tuženi polagao ispite na ... fakultetu u ... i do juna 2016. godine slušao predavanja na istom fakultetu, te da je za vreme studija u ... povremeno radio preko studentske zadruge kako bi mogao snositi troškove studiranja, te da je zbog nemogućnosti da dalje plaća stan u ... isti otkazao u junu 2016. godine i vratio se u ..., nakon čega je iste školske 2016/2017 godine upisao prvu godinu studija kao budžetski student na ... školi ...strukovnih studija u ..., da je u vreme podnošenja tužbe upisao treću godinu studija kao student na budžetu, da redovno ispunjava obaveze, sluša predavanja i polaže ispite što govori o postojanju kontinuiteta u školovanju i ispunjavanju školskih obaveza, to se i po oceni Vrhovnog kasacionog suda školovanje tuženog može podvesti pod pojam redovnog školovanja. Stoga je pravilno drugostepeni sud preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužioca kao neosnovan.

Na osnovu iznetog, primenom člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Vesna Popović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić