U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislave Apostolović, predsednika veća, Branislava Bosiljkovića i Branke Dražić, članova veća, u parnici tužioca maloletne AA iz ..., čiji je zakonski zastupnik majka BB iz ..., čiji je punomoćnik Igor Petrović, advokat iz ..., protiv tuženog VV iz ..., čiji je punomoćnik Sanja Glavonić, advokat iz ..., radi izmene odluke o visini izdržavanja, odlučujući o reviziji tuženog koja je izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 548/19 od 17.12.2019. godine, u sednici veća koja je održana dana 01.10.2020. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 548/19 od 17.12.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Jagodini P2 237/2018 od 03.10.2019. godine, stavom prvim izreke, delimično je usvojen tužbeni zahtev pa je obavezan tuženi da na ime svog doprinosa za izdržavanje tužilje plaća mesečno iznos od po 15.733,00 dinara počev od 24.10.2016. godine, kao dana podnošenja tužbe pa ubuduće, sve dok obaveza po zakonu traje ili se ne izmeni, i to najkasnije od 1. do 5.-og u mesecu za tekući mesec, s tim što će iznose dospele do pravnosnažnosti presude platiti odjednom, sve preko zakonskog zastupnika maloletnog deteta majke BB iz ..., u roku od 15 dana po prijemu presude. Stavom drugim izreke tužbeni zahtev je odbijen preko dosuđenog iznosa od 15.733,00 dinara do traženog iznosa od 20.310,00 dinara. Stavom trećim izreke konstatovano je da se tom presudom menja visina doprinosa za izdržavanje utvrđena presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P2 6913/10 od 23.12.2010. godine u stavu trećem izreke. Stavom četvrtim izreke obavezan je tuženi da na ime troškova parničnog postupka isplati tužilji iznos od 92.700,00 dinara u roku od 15 dana po prijemu presude.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 548/19 od 17.12.2019. godine odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena presuda Osnovnog suda u Jagodini P2 237/2018 od 03.10.2019. godine u stavovima prvom, trećem i četvrtom izreke.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu odredbe člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“, broj 72/11) sa izmenama i dopunama, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.

Od strane drugostepenog suda nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P2 6913/10 od 23.12.2010. godine razveden je brak između zakonske zastupnice tužilje i tuženog, a dete stranaka, maloletna AA, poverena je na samostalno vršenje roditeljskog prava majci BB, s tim što je tuženi obavezan da ime svog doprinosa za izdržavanje maloletne AA plaća iznos od po 9.000,00 mesečno, počev od 01.09.2010. godine pa ubuduće, koju obavezu je u potpunosti izmirivao. U vreme donošenja ove presude tužilja je imala ... godine, sada ima ... godina i učenica je ... razreda osnovne škole. Majka tužilje je u vreme donošenja prethodne presude bila zaposlena i ostvarivala zaradu od 60.000 dinara, u vreme podnošenja tužbe zaposlena je u ... u ... i ostvaruje mesečnu zaradu od oko 79.000 dinara, nema obavezu izdržavanja u odnosu na druga lica osim u odnosu na tužilju, a pravo na dečiji dodatak nije ostvarila. Tužilja živi sa majkom u stanu koji je u vlasništvu majke koji je kupljen na kredit i koji majka otplaćuje mesečno iznosom od po 186,58 evra. Tuženi u vreme donošenja prethodne presude nije bio zaposleno lice i mogao je da ostvaruje mesečni prihod od 42.706,00 dinara shodno prosečnoj zaradi u ..., gde je živeo i gde i danas živi. Ni u vreme podnošenja tužbe tuženi nije zaposlen i nema stalni izvor prihoda, niti imovine iz koje može da stiče prihode, već ostvaruje povremenu mesečnu zaradu kao ..., obavljajući delatnost na ... . Zasnovao je novu bračnu zajednicu dana 01.06.2017. godine, živi sa suprugom koja je nezaposlena i majkom koja je nezaposlena, a koja ostvaruje povremeni prihod baveći se ... uslugama. Tuženi boluje od epilepsije. Veštačenjem od strane veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđeno je da u vreme donošenja prethodne presude ukupne mesečne potrebe maloletne AA iznosile su 19.837,00 dinara, a na dan podnošenja tužbe 24.10.2016. godine, ukupne mesečne potrebe iznose 30.024,00 dinara, što je posledica promene cena osnovnih životnih potreba, troškova školovanja tužilje i dodatnih potreba. Veštačenjem je takođe utvrđeno da tuženi na dan podnošenja tužbe ostvaruje minimalni prihod u iznosu od 58.867,00 dinara, shodno prosečnoj zaradi u ... gde obavlja delatnost na ..., a ostvaruje i druge prihode u iznosu od 3.971,00 dinara, na ime primanja za autorsko delo i ostalo, tako da ostvaruje mesečni prihod u iznosu od 62.838,00 dinara.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su, pre svega, zaključili da su ispunjeni uslovi iz člana 164. Porodičnog zakona da se obaveza izdržavanja, koju tuženi ima u odnosu na tužilju promeni i obavezali tuženog da doprinosi izdržavanju svog maloletnog deteta u dosuđenom iznosu.

Odredbom člana 164. Porodičnog zakona propisano je da se visina izdržavanja može smanjiti ili povećati, ako se promene okolnosti na osnovu kojih je doneta prethodna odluka.

Odredbom člana 160. stav 1. Porodičnog zakona propisano je da se izdržavanje određuje prema potrebama poverioca i mogućnostima dužnika izdržavanja, pri čemu se vodi računa o minimalnoj sumi izdržavanja. Potrebe poverioca izdržavanja prema stavu 2. i 3. ovog člana zavise od njegovih godina, zdravlja, obrazovanja, imovine, prihoda i drugih okolnosti koje su od značaja za određivanje izdržavanja. Mogućnosti dužnika izdržavanja zavise od njegovih prihoda, mogućnosti za zaposlenje i sticanje zarade, njegove imovine, njegovih ličnih potreba, obaveze da izdržava druga lica i drugih okolnosti od značaja za određivanje izdržavanja.

Potrebe maloletnog deteta, kao poverioca izdržavanja i mogućnosti tuženog, kao dužnika izdržavanja pravilno su utvrđene primenom kriterijuma za određivanje izdržavanja sadržanih u odredbi člana 160. Porodičnog zakona.

U konkretnom slučaju stekli su se uslovi za izmenu ranije odluke o visini doprinosa za izdržavanje tužilje, maloletne AA, koju plaća tuženi, jer je u vreme donošenja prethodne odluke maloletna AA imala ... godine, što znači da su njene potrebe uvećane u odnosu na vreme kada je doneta ranija odluka o visini doprinosa za izdržavanje. Minimalna suma izdržavanja koja se plaća kao naknada za hranitelja, odnosno za lice na porodičnom smeštaju, sada iznosi 26.779,00 dinara, koju su sudovi uzeli kao polaznu osnovu za utvrđivanje visine doprinosa za izdržavanje koju je u obavezi da plaća tuženi. Pri tome, revizijski sud je zaključio da su nižestepeni sudovi sve kriterijume za određivanje izdržavanja propisane odredbom člana 160. Porodičnog zakona pravilno utvrdili i da se dosuđenim iznosom izdržavanja od 15.733,00 dinara mesečno ne ugrožava se egzistencija tuženog, kao dužnika izdržavanja, zadovoljavaju se osnovne potrebe tužilje, poverioca izdržavanja. Ostala sredstva potrebna za izdržavanje tužilje obezbediće majka, zakonski zastupnik, delimično novčanim davanjima, a delimično svakodnevnim staranjem i brigom o tužilji. Veći doprinos od dosuđenog, kada se uzmu u obzir sve okolnosti konkretnog slučaja propisane članom 160. Porodičnog zakona, ugrozio bi egzistenciju tuženog, a time posredno i izvor prihoda za tužilju.

Neosnovani su navodi u reviziji tuženog da drugostepeni sud nije vodio računa o mogućnostima dužnika izdržavanja, koje se utvrđuju u zavisnosti od njegovih prihoda i ličnih potreba i obaveze koju on ima za slučaj izdržavanja drugih lica, a u konkretnom slučaju tuženi je ponovno zaključio brak pa su njegove obaveze uvećane prema supruzi koja je nezaposlena, on nezaposlen, kao i majka koja živi sa njima u zajedničkom domaćinstvu. Naime, pravilno je drugostepeni sud ocenio ove činjenice, ali i mogućnosti tuženog kao dužnika izdržavanja, kao i činjenicu da kao ... može da ostvari i prihode od autorskih prava, kao i dodatnu zaradu, bez obzira na činjenicu da izdržava suprugu koja je nezaposlena, ali koja je radno sposobna, kao i majku koja ostvaruje povremene prihode od ... delatnosti.

Neosnovani su i navodi u reviziji tuženog da je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo u pogledu odluke o troškovima postupka, obzirom da tuženi nije dao povoda za vođenje ovog postupka, te da je tužilja samo delimično uspela u sporu. Naime, tuženi jeste dao povoda za tužbu, obzirom da ne doprinosi izdržavanju tužilje iznosima koji su neophodni za njeno izdržavanje, a odluka o troškovima parničnog postupka je pravilna, s obzirom da je doneta saglasno odredbi člana 207. Porodičnog zakona, a prema slobodnoj oceni suda, vodeći računa o pravičnosti, a saglasno uspehu stranaka u sporu.

Sa iznetih razloga Vrhovni kasacioni sud je primenom odrebe člana 414. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić