U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Tuženi u reviziji ukazuje na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP, međutim, ta bitna povreda nije razlog zbog kog revizija može da se izjavi u smislu odredbe člana 407. stav 2. tačka 2. istog Zakona.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Nišu P 1323/2013 od 08.09.2016. godine, brak parničnih stranaka je razveden, a zajedničko dete, maloletni VV, rođen ...2007. godine u ..., poveren je na samostalno vršenje roditeljskog prava majci, AA iz ... . Istom presudom, određen je način održavanja ličnih kontakata tuženog sa maloletnim detetom VV, tokom naredna tri meseca i to: svake druge nedelje (dan nedelja) od 10,00 do 14,00 časova u ..., pri čemu bi otac preuzimao dete od majke ispred ... škole u ... i na istom mestu ga vraćao majci u predviđenim terminima, a po isteku tri meseca, otac bi preuzimao dete od majke drugog i četvrtog vikenda u mesecu počev od subote od 9,00 časova do nedelje u 18,00 časova, sa preuzimanjem i vraćanjem deteta od strane oca ispred kuće u ... u kojoj dete živi sa majkom na dan krsne slave oca, drugi dan rođendana, drugi dan verskih i državnih praznika, sedam dana zimskog i 25 dana letenjeg raspusta. Takav način viđanja maloletnog deteta sa ocem nije ostvaren i aktuelno ne postoji kontinuitet u održavanju kontakata između oca i maloletnog deteta. Maloletni VV je u adolescentnom periodu razvoja u kome su njegova interesovanja više usmerena kao vršnjačkoj grupi i provođenju vremena sa drugovima i u aktivnostima koja su mu aktuelno zanimljiva (fudbal, časovi gitare), pa se dete, više puta, izjasnilo da ne želi da se viđa sa ocem, navodeći kao razlog da ima strah i nepoverenje prema njemu. Centar za socijalni rad u Knjaževcu je, nakon obavljenog razgovora sa majkom i maloletnim detetom, te pribavljenog izveštaja škole koju maloletno dete pohađa, predložio model održavanja ličnih odnosa oca sa detetom na način određen pobijanom odlukom, ukazujući da otac poseduje odgovarajuće uslove i kapacitete da adekvatno brine o detetu za vreme koje dete boravi kod njega, i da je potrebno da kontakti deteta sa ocem budu redovni u cilju postupnog uspostavljanja bližeg međusobnog odnosa i pravilnog razvoja maloletnog VV.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno su nižestepeni sudovi uredili način održavanja ličnih odnosa između maloletnog deteta i oca na način naveden u izreci prvostepene presude tako što je, u tom delu, izmenjena presuda Osnovnog suda u Nišu P2 1323/2013 od 08.09.2016. godine, primenom odredbe člana 6, 61, 266. i 270. Porodičnog zakona.

Odredbom člana 61. stav 1. Porodičnog zakona, propisano je da dete ima pravo da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi. U sporu za zaštitu prava deteta i u sporu za vršenje i lišenje roditeljskog prava, sud je uvek dužan da se rukovodi najboljim interesom deteta, jer je tako propisano odredbom člana 266. istog Zakona. Na osnovu odredbe člana 270. Porodičnog zakona, pre nego što donese odluku o zaštiti prava deteta i da u vršenju odnosno lišenju roditeljskog prava, sud je dužan da zatraži nalaz i stručno mišljenje od organa starateljstva, porodičnog savetovališta ili druge ustanove specijalizovane za posredovanje u porodičnim odnosima. Odluka o vršenju roditeljskog prava propisana je odredbom člana 272. Porodičnog zakona, tako što, ako roditelji nisu zaključili sporazum o vršenju roditeljskog prava (što je ovde slučaj) ili sud proceni da njihov sporazum nije u najboljem interesu deteta, odluku o poveravanju zajedničkog deteta jednom roditelju, o visini doprinosa za izdržavanje od strane drugog roditelja i o načinu održavanja ličnih odnosa deteta sa drugim roditeljem donosi sud (stav 2).

U konkretnom slučaju, ne postoji kontinuitet u održavanju ličnih odnosa oca sa maloletnim detetom koje je u adolescentnom periodu razvoja i izjasnilo se da ne želi da viđa oca, jer ga se plaši i doživljava kao stranca. Uvažavajući stručno mišljenje organa starateljstva, pravilno je ocenjen najbolji interes maloletnog deteta uređenjem načina održavanja ličnih odnosa deteta sa ocem, kao roditeljem sa kojim dete ne živi u smislu odredbe člana 61. stav 1. Porodičnog zakona, na način koji će tužiocu, koji je podoban za vršenje roditeljskog prava, omogućiti da učestvuje u čuvanju, podizanju i vaspitanju deteta i da odlučuje o pitanjima koja bitno utiču na njegov život.

Navodima revizije tuženog o tome da je godinama bezuspešno pokušavao da ostvari kontakt sa svojim maloletnim detetom, po modelu iz presude Osnovnog suda u Nišu P2 1323/2013 od 08.09.2016. godine, te da je u tom cilju pokrenuo i postupak izvršenja pred Osnovnim sudom u Knjaževcu I 159/17, koji je još uvek u toku, ne dovodi se u sumnju pravilnost pobijane odluke. Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, određeni model viđanja oca sa maloletnim detetom, u najboljem je interesu maloletnog deteta, jer doprinosi uspostavljanju njihovih bližih odnosa i omogućuje ocu da ima značajniju ulogu i stalni uvid u podizanje i vaspitanje deteta.

Iz tih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u izreci presude doneo primenom odredbe člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Dobrila Strajina,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić