U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a ni bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. tog Zakona, u postupku pred drugostepenim sudom, na koju revident u reviziji neosnovano ukazuje. Revident u reviziji ukazuje na protivrečnost i nerazumljivost pobijane presude kojom je ukinuta presuda Osnovnog suda u Kuršumiliji P2 11/2021 od 11.06.2021. godine, i izmenjena presuda istog suda P2 108/2019 od 21.09.2020. godine, koju je prethodno Apelacioni sud u Nišu ukinuo rešenjem Gž2 17/21 od 19.01.2021. godine, što je sadržaj bitne povrede odredaba parničnog postupka propisane odredbom člana 374. stav 2. tačka 12. Zakona o parničnom postupku. Međutim, ta bitna povreda odredaba parničnog postupka nije razlog zbog kog revizija može da se izjavi u smislu odredbe člana 407. stav 1. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, a iz sadržaja pobijane presude je jasno na koji način je uređen način viđanja tuženog sa mal. decom.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, brak parničnih stranaka je razveden pravnosnažnom presudom kojom su mal. deca VV, rođena ...2011. godine, GG rođena ...2013. godine i DD rođena ...2018. godine, poverena majci, tužilji AA, na samostalno vršenje roditeljskog prava, a tuženi obavezan da doprinosi njihovom izdržavanju iznosom od ukupno 1.500,00 dinara mesečno. Iz nalaza i stručnog mišljenja Centra za socijalni rad ''Borovnjak'' u Kuršumliji, sledi da se radi o vulnerabilnoj porodici sa istorijom nasilja u porodici od strane BB, uslovljenog njegovim prekomernim konzumiranjem alkohola. Nakon razvoda braka, tuženi je dolazio u selo ..., gde tužilja živi sa mal.decom, pa mu je ona omogućavala viđanje sa decom, nakon čega su se, na predlog BB, vraćali u ... kako bi nastavili da žive zajedno, što je, međutim, kratko trajalo, jer je zbog prekomernog konzumiranja alkohola od strane BB, ...2020. godine, AA ponovo prijavila nasilje u porodici, a tada je utvrđeno da je tuženi imao 3,50 mg/ml alkohola u organizmu. AA sa mal.decom živi u kući svog oca u selu ..., gde je prvi put došla septembra meseca 2019.godine, nakon ispoljenog porodičnog nasilja od strane BB. Tuženi je lečen u SPB ''Gornja Toponica'' na Odeljenju za alkoholizam u periodu od ...2020. godine do ...2020. godine, tako što mu je prepisana odgovarajuća terapija i zabrana upotrebe alkohola. Po presudi Prekršajnog suda u Kuršumliji PBI PR 1059/20 od 23.09.2020. godine, bio je na izdržavanju kazne zatvora u Okružnom zatvoru u Prokuplju u periodu od ...2020. godine do ...2021. godine, a u međuvremenu je presudom Osnovnog suda u Kuršumliji P2 96/2020 od 22.03.2021. godine, delimično lišen roditeljskog prava. Mišljenje tog Centra je da je model koji je predložila majka mal.dece AA prihvatljiv, te je predložio da se viđenje između mal.dece VV, GG i DD, sa ocem BB, odvija svake prve nedelje u mesecu, tako što će otac dolaziti da viđa decu ispred škole koju pohađaju u selu ..., u periodu od 8-10 časova, u prisustvu majke.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pobijanom presudom je, pravilnom primenom materijalnog prava, uređen način viđanja tuženog sa mal.decom VV, GG i DD, svake prve nedelje u mesecu u prisustvu majke AA ispred škole, odnosno u školskom dvorištvu OŠ ''ĐĐ'' u ... i tokom letnjih meseci u periodu od 8-10 časova.

Odredbom člana 61. stav 1. Porodičnog zakona, propisano je da dete ima pravo da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi. Smisao roditeljskog prava propisan je odredbom člana 67.istog Zakona, tako što je roditeljsko pravo izvedeno iz dužnosti roditelja i postoji samo u meri koja je potrebna za zaštitu ličnosti, prava i interesa deteta. Roditelj koji ne vrši roditeljsko pravo ima pravo i dužnost da izdržava dete, da sa detetom održava lične odnose i da o pitanjima koja bitno utiču na život deteta odlučuju zajednički i sporazumno sa roditeljem koji vrši roditeljsko pravo, u smislu odredbe člana 78.stav 3. Porodičnog zakona. U sporu za zaštitu prava deteta i u sporu za vršenje, odnosno lišenje roditeljskog prava, sud je uvek dužan da se rukovodi najboljim interesom deteta, na osnovu odredbe člana 266. stav 1. Porodičnog zakona. Pre nego što donese odluku o zaštiti prava deteta ili o vršenju, odnosno lišenju roditeljskog prava, sud je dužan da zatraži nalaz i stručno mišljenje od organa starateljstva, porodičnog savetovališta ili druge ustanove specijalizovane za posredovanje u porodičnim odnosima, na osnovu odredbe člana 270. Porodičnog zakona.

U konkretnom slučaju, kada se ima u vidu uzrast mal.dece, zdravstveno stanje tuženog i aktuelne porodične prilike u kojima deca žive, u najboljem je interesu mal. dece da oca viđaju na način uređen pobijanom presudom, jer je tako tuženom, kao roditelju koji ne vrši roditeljsko pravo omogućeno da održava lične odnose sa mal. decom u meri koja je potrebna za zaštitu njihove ličnosti, prava i interesa.

Neosnovani su navodi revizije tuženog da je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo jer bi objektivno bilo najbolje da majka decu dovodi kod brata tuženog EE ili njegove sestre ŽŽ, u kom slučaju bi se postigla svrha da se deca vide, kako sa ocem tako i sa stricem i tetkom, u isto vreme. Suprotno navodima revizije tuženog, to što dete ima pravo da održava lične odnose i sa srodnicima i drugim licima sa kojima ga vezuje posebna bliskost, ako ovo pravo nije ograničeno sudskom odlukom, u smislu odredbe člana 61. stav 5. Porodičnog zakona, za ovaj postupak nije od značaja, pošto je predmet ovog postupka uređenje održavanja ličnih odnosa tuženog sa njegovom mal.decom. Za decu je od prevashodnog značaja da održavaju lične odnose sa roditeljima, pa je, imajući u vidu sve okolnosti konkretnog slučaja, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, drugostepeni sud pobijanu odluku doneo rukovodeći se najboljim interesom mal. dece, a tuženi revizijom neosnovano pobija pravilnost primene materijalnog prava.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u izreci doneo primenom odredbe člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić