Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Snežane Andrejević, predsednika veća, Spomenke Zarić i Biserke Živanović, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužilaca D.J. iz Č., M.S. iz E., M.J. iz Z. i V.Ć. iz Z., čiji je zajednički punomoćnik G.S., advokat iz Č., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Policijska uprava Zrenjanin, čiji je zakonski zastupnik Državno pravobranilaštvo Republike Srbije, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca M.S., izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 599/15 od 05.05.2015. godine, u sednici veća održanoj dana 12.11.2015. godine, doneo je

R E Š E NJ E

PRIHVATA SE predlog Apelacionog suda u Novom Sadu R4 77/15 od 21.09.2015. godine za odlučivanje o reviziji tužioca M.S. izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 599/15 od 05.05.2015. godine, kao izuzetno dozvoljenoj na osnovu člana 395. Zakona o parničnom postupku.

UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 599/15 od 05.05.2015. godine i presuda Osnovnog suda u Zrenjaninu P1 144/15 od 19.02.2015. godine, u delu kojim je pravnosnažno odbijen tužbeni zahtev tužioca M.S. i predmet se VRAĆA prvostepenom sudu na ponovno suđenje u tom delu.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Zrenjaninu P1 144/15 (2007) od 19.02.2015. godine, tužbeni zahtev tužilaca M.J. i V.Ć. je usvojen u celosti, dok je tužbeni zahtev tužilaca D.J. i M.S. delimično usvojen, pa je obavezana tužena da tužiocima za traženi period po osnovu rada u dane državnih i verskih praznika, prekovremenog rada i po osnovu noćnog rada isplati pojedinačne mesečne iznose sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom, kao i da nadležnim fondovima uplati pripadajuće doprinose u iznosu koji obračunaju nadležne službe tužene u vreme obračuna, kao i da im solidarno isplati iznos od 453.760,00 dinara na ime troškova spora sa zakonskom zateznom kamatom. Odbijen je deo tužbenog zahteva tužioca D.J. na isplatu preko dosuđenog iznosa, po traženom osnovu i deo tužbenog zahteva tužioca M.S. preko dosuđenog iznosa od 45.740,67 dinara, a do traženog iznosa, odnosno za iznos od 52.136,06 dinara, po traženom osnovu i za navedeni period, kao i zahtev tužilaca za obavezivanje tužene za uplatu pripadajućih doprinosa nadležnim fondovima na navedene iznose obračunate od strane nadležne službe tužene u vreme obračuna.

Apelacioni sud u Novom Sadu je presudom Gž1 599/15 od 05.05.2015. godine, stavom prvim izreke, odbio žalbu tužilaca i potvrdio prvostepenu presudu u odbijajućem delu i u delu kojim je odlučeno o naknadi troškova postupka tužiocima, a stavom drugim izreke je odbio zahtev tužilaca za naknadu troškova žalbenog postupka.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude, odbijajućeg dela, tužilac M.S. je blagovremeno preko punomoćnika izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, radi ujednačavanja sudske prakse u smislu odredbe člana 395. ZPP.

Rešenjem R4 77/15 od 21.09.2015. godine Apelacioni sud u Novom Sadu je predložio Vrhovnom kasacinom sudu odlučivanje o reviziji tužioca Mirka Srdića izjavljenoj protiv drugostepene presude, na osnovu člana 395. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 125/04 i 111/09).

Vrhovni kasacioni sud je, bez obzira što vrednost predmeta spora u konkretnoj pravnoj stvari ne bi dozvoljavala izjavljivanje revizije po članu 394. ZPP, prihvatio predlog Apelacionog suda u Novom Sadu da je u konkretnom slučaju revizija ovog tužioca izuzetno dozvoljena radi potrebe ujednačavanja sudske prakse na osnovu člana 395. ZPP, zbog različitog odlučivanja apelacionih sudova o pravu policajaca i ovlašćenih službenih lica na uvećanje plate zbog rada u vreme državnih i verskih praznika, prekovremenog rada i noćnog rada.

S obzirom na navedeno, Vrhovni kasacioni sud je ispitao nižestepenu presudu u navedenom delu u smislu člana 399. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 125/04 i 111/09), koji se primenjuje na osnovu odredbe člana 506. stav 1. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11) u vezi člana 23. stav 3. Zakona o izmenama i dopunama ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 55/2014) i utvrdio da je revizija tužioca M.S. osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac M.S. je u utuženom periodu bio u radnom odnosu kod tužene. Rešenjem tužene iz 2005. godine tužiocu, raspoređenom na radno mesto saobraćajnog policajca, utvrđen je koeficijent za obračun i isplatu plate na osnovu Pravilnika o platama zaposlenih u MUP-u. Rešenjem tužene iz maja 2005. godine, sa četvrtim stepenom stručne spreme, utvrđen mu je koeficijent po članu 4. – 6, 52. i po članu 5. – 1, 06, odnosno ukupan koeficijent 17,54. Sudski veštak je utvrdio da su dodatni koeficijenti tužilaca u ovom sporu za 36,60% do 49,14% veći od koeficijenta uporednog radnika tužene P.M. i utvrđeno je da je dodatni koeficijent tužilaca za više od 30% veći od dodatnog koeficijenta ovog uporednog radnika. Kako je dodatni koeficijent revidenta viši od dodatnog koeficijenta uporednog radnika istog stepena stručne spreme, nižestepeni sudovi su zaključili da je neosnovan zahtev tužioca za sporni period, jer je ostvario pravo na uvećanu zaradu u skladu sa članom 147. Zakona o policiji.

Vrhovni kasacioni sud je mišljenja da se revizijom osnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava u nižestepenim presudama, zbog čega je i činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno.

Zakonom o policiji („Službeni glasnik RS“, br.101/05 i 63/09, koji je bio na snazi u spornom periodu), određeno je da se osnovna plata zaposlenih kod tužene sastoji od osnovice koju utvrđuje Vlada i osnovnog i dodatnog koeficijenta u odnosu na zvanje, radna mesta, odnosno poslove na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, posebne uslove rada, opasnost, odgovornost i složenost poslova (član 146. stav 2.). Dodatni koeficijent utvrđen u skladu sa članom 146. stav 2. istog zakona, primenom na osnovicu uvećava platu za 30 % do 50 % u odnosu na plate drugih državnih službenika (član 147. stav 1.), a uz saglasnost Vlade Republike Srbije, za pojedine kategorije zaposlenih mogu se utvrditi dodatni koeficijenti koji omogućavaju uvećanje i za više od 50 % u odnosu na plate drugih državnih službenika u smislu stava 2. navedenog člana. Pravilnikom o platama zaposlenih u MUP od 26.06.2006. godine, određeni su dodatni koeficijenti zaposlenih.

Pravilna primena navedenih zakonskih odredaba podrazumeva da policajci i ovlašćena službena lica, zaposlena kod tužene, počev od stupanja na snagu Pravilnika pa do 08.12.2011. godine, kada su stupile na snagu izmene Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“, br.92/11), nemaju pravo na uvećanje plate po osnovu neredovnosti u slučaju da je njihova plata već uvećana 30 % do 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika.

Faktičko je pitanje da li je plata policajca koji ima status ovlašćenog službenog lica uvećana za navedeni procenat, a koje je potrebno utvrditi u svakom konkretnom slučaju i to poređenjem sa platom policijskog službenika istog stepena školske spreme koji ima status ovlašćenog službenog lica. Pri tome, sama sadržina odredbe člana 147. zakona ukazuje da se uvećanje ceni u odnosu na plate drugih državnih službenika. Iz navedenog sledi da prilikom utvrđivanja da li je tužiocu već uvećana plata po ovom osnovu, uporedni radnik ne može biti nameštenik (vozač, daktilograf, higijeničar), već po pravilu policajac koji ima status ovlašćenog službenog lica, sa istom školskom spremom.

Stoga je Vrhovni kasacioni sud mišljenja da je pobijanim odlukama pogrešno primenjeno materijalno pravo kada je okolnost da li je tužiocu već priznato i utvrđeno pravo na uvećanu zaradu po osnovu prekovremenog i noćnog rada, utvrđena stavljanjem u srazmeru dodatnog koeficijenta tužilaca sa dodatnim koeficijentom nameštenika (daktilografa i higijeničara), pri čemu se prihvata kao pravilno utvrđenje poređenjem sa platom policajaca koji imaju status ovlašćenog službenog lica, ali nemaju izrazitu neredovnost u radu, kao što ima tužilac.

Prvostepeni sud će u ponovnom postupku u skladu sa primedbama iz ovog rešenja i uz pravilnu primenu materijalnog prava doneti novu i na zakonu zasnovanu odluku.

Iz navedenih razloga Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci na osnovu člana 407. stav 2. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Snežana Andrejević,s.r.