OSNOVNI SUD U KRUŠEVCU

VEZA: Su II – 17-1/19

Izvod iz zapisnika sa X sednice Građanskog odeljenja Vrhovnog kasacionog suda održane 27.09.2019. godine.

O D L U K A

ODBACUJE SE zahtev Osnovnog suda u Kruševcu za rešavanje spornog pravnog pitanja o osnovanosti zahteva za upis u matičnu knjigu rođenih u vanparničnom postupku, u predmetima R2 22/19 i R2 30/19.

O b r a z l o ž e nj e

Osnovni sud u Kruševcu je ovom sudu dostavio zahtev za pokretanje postupka za rešavanje spornog pravnog pitanja, u smislu člana 180. Zakona o parničnom postupku, uz dostavljajući spise dva vanparnična predmeta i navodeći da je pred tim sudom pokrenuto više od 50 takvih vanparničnih postupaka radi utvrđivanja činjenice vremena i mesta rođenja lica albanske nacionalnosti, rođenih na teritoriji AP Kosovo i Metohija. Prema navodima iz zahteva, radi se o licima koja su rođena na teritoriji opštine Prizren, Orahovac i Gora, za koje je nadležna policijska uprava na teritoriji Grada Kruševca. Predlagači su uz predlog dostavili pisane dokaze da su lica upisana u matične knjige – evidencije tzv. Republike Kosovo. Dostavljeni su i dokazi da su roditelji lica za koje se utvrđuje činjenica vremena i mesta rođenja državljani Republike Srbije, sa validnim ličnim kartama, kao i uverenja o prijavi rođenja deteta izdate od strane Doma zdravlja Orahovac, odnosno Doma zdravlja Dragaš – Gora. Predlagali su sudu da se izvede dokaz saslušanjem stranaka i svedoka, a na okolnost utvrđivanja činjenica vremena i mesta rođenja lica koja su rođena na teritoriji AP Kosovo i Metohija. Prema njihovim navodima, pravni interes za utvrđenje ovih činjenica je u pribavljanju potrebnih dokumenata za ulazak u Republiku Srbiju i slobodno kretanje. U pojedinim predmetima, neki članovi porodice su dostavljali sudu pisane dokaze da imaju prebivalište na teritoriji Republike Srbije, uz navođenje da im je pravni interes da se svi okupe i nastave zajednički život u Republici Srbiji.

Pribavljajući dokaze po službenoj dužnosti i to od nadležnog Ministarstva za unutrašnje poslove i matične službe na čijem području je boravilo lice čije se rođenje dokazuje, sud je utvrdio da maloletna lica, predlagači nisu upisani u matičnu knjigu rođenih Republike Srbije, da im nije dodeljen jedinstven matični broj i da nemaju prijavljeno prebivalište, a uglavnom se radi o licima koja su rođena posle 1999. godine na teritoriji Kosova i Metohije. Prema izjašnjenju Kancelarije za Kosovo i Metohiju, Briselskim sporazumom nije obuhvaćeno priznavanje otpusnih lista stranih bolnica koje delatnost obavljaju shodno propisima privremenih institucija formiranih na području Kosova i Metohije, te je na snazi upotreba Pravilnika o postupku izdavanja prijave rođenja deteta i obrazac prijave rođenja deteta u zdravstvenoj ustanovi, kao i Uredba o planu mreže zdravstvenih ustanova, u skladu sa Zakonom o matičnim knjigama. Prema tabelarnom prikazu sadržanom u članu 3. Uredbe o izmenama Uredbe o planu mreže zdravstvenih ustanova (''Službeni glasnik RS'' br. 13/18), pod rednim brojem 15 za AP Kosovo o Metohiju propisano je, između ostalog, da je za područje opštine Prizren, nadležan Dom zdravlja Štrpci, a stranke uz predlog kojim zahtevaju utvrđenje vremena i mesta rođenja, prilažu sudu obrazac prijave rođenja overen pečatom Zdravstvenog centra Prizren – Dom zdravlja Orahovac.

U zahtevu za rešavanje spornog pravnog pitanja se navodi, da po nalaženju Osnovnog suda u Kruševcu, priložena pisana dokumentacija i to prijava rođenja deteta ne predstavlja validan dokaz iz kog bi se mogla utvrditi činjenica vremena i mesta rođenja, posebno što je u većini situacija za svedoka predloženo isto lice, te da iz tih razloga podnete predloge treba odbiti kao neosnovane, jer nisu ispunjeni uslovi propisani članom 71.đ) Zakona o vanparničnom postupku.

Na sednici Građanskog odeljenja održanoj 27.09.2019. godine, Vrhovni kasacioni sud je odbacio zahtev za rešavanje spornog pravnog pitanja, nalazeći da Osnovni sud u Kruševcu nije postavio, odnosno odredio sporno pravno pitanje koje je od značaja za odlučivanje o predmetu postupka pred sudom, u smislu člana 180. i 181. ZPP, već se od Vrhovnog kasacionog suda zahteva mišljenje u vezi iznetog stava o osnovanosti pomenutih predloga za utvrđivanje vremena i mesta rođenja predlagača, u ovim predmetima, što ne može biti predmet postupka za rešavanje spornog pravnog pitanja u smislu člana 180. ZPP. Pored toga, Vrhovnom kasacionom sudu je ranije podnet zahtev za zauzimanje pravnog stava povodom pitanja ''osnovanosti zahteva za naknadni upis u matičnu knjigu rođenih u vanparničnom postupku'', od strane Osnovnog suda u Bujanovcu, za lica rođena na teritoriji AP KiM i već upisana u matičnu knjigu rođenih od strane institucija tzv. Republike Kosovo, da bi bila upisana i u matičnu knjigu rođenih Republike Srbije i to u predmetu Spp 4/15. Građansko odeljenje Vrhovnog kasacionog suda je takav zahtev odbacilo, jer je u predmetima koji su dostavljeni uz zahtev, već bila doneta prvostepena odluka.

Međutim, imajući u vidu značaj pitanja, sednica Građanskog odeljenja od 27.09.2019. godine, usvojila je zaključak da se od nižestepenih sudova pribave izveštaji sa svim potrebnim podacima i odlukama kako bi se izvršila analiza postojeće sudske prakse i preduzeli odgovarajući koraci u pravcu njenog ujednačavanja.

Predsednik Građanskog odeljenja

sudija dr Dragiša Slijepčević